Τα παιδιά με το μαντηλάκι στο λαιμό. Οι πρόσκοποι του Περιστερίου και η ιστορία τους

Της Γιούλης Ηλιοπούλου

Πάντα μου άρεσαν οι διαδικασίες, κατά τις οποίες τα παιδιά, μικρότερης ή μεγαλύτερης ηλικίας ξέφευγαν από τα στενά όρια του σχολείου, των μαθημάτων, τον καταιγισμό των κάθε λογής «θεωρητικών» και στείρων γνώσεων και έρχονταν σε επαφή με τη φύση, με τους συνομηλίκους τους, σε μία εξαίσια διαντίδραση που μόνο επωφελής μπορεί να είναι.

Κι ένα πράγμα για το οποίο έχω μετανιώσει (και γκρινιάζω γι’ αυτό στους γονείς μου) είναι πως στη μικρή μου ηλικία κανείς δεν σκέφτηκε να με «γράψει» στους προσκόπους. Γιατί τα προσκοπάκια έχουν τη χαρά να βιώνουν όλα τα παραπάνω.

Δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, την ανακύκλωση, την καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων, την αναδάσωση, την πυροπροστασία, εκπαίδευση σε περίπτωση ανάγκης και φυσικά άπλετη κοινωνικοποίηση, γέλιο και ξεγνοιασιά. Αυτά είναι λίγα από όσα μαθαίνουν τα μέλη των προσκοπικών ομάδων.

Αλλά ας ξεκινήσουμε με μια γνωριμία με το φαινόμενο του προσκοπισμού.

Ο προσκοπισμός είναι μια παγκόσμια κίνηση που αποσκοπεί στην ανάπτυξη των νέων πνευματικά, σωματικά και κοινωνικά μέσα από το παιχνίδι, την επαφή με τη φύση και την κοινωνική προσφορά. Αριθμεί 50 εκατομμύρια μέλη σε 160 χώρες.

Είναι μια εθελοντική, πολιτική, μη κομματική, παιδαγωγική κίνηση για νέους ανθρώπους, ανοικτή προς όλους χωρίς διάκριση γένους, προέλευσης, φυλής ή θρησκεύματος, η οποία ιδρύθηκε στην Ελλάδα από τον Αθανάσιο Λευκαδίτη το 1910, έχοντας αυτή τη στιγμή πάνω από 25.000 ενεργά μέλη σε 350 γειτονιές σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Σκοπός της Προσκοπικής Κίνησης είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη των νέων ανθρώπων, ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις σωματικές, διανοητικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και πνευματικές τους ικανότητες ως άτομα, ως υπεύθυνοι πολίτες και ως μέλη των τοπικών, εθνικών και διεθνών κοινοτήτων.

Το Ίδρυμα Σώμα Ελλήνων Προσκόπων συστάθηκε με τον Νόμο 1066/1917, εδρεύει στην Αθήνα και αποτελεί Ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.). Έχει χαρακτήρα κοινωφελή μη κερδοσκοπικό και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Σήμερα η λειτουργία του ρυθμίζεται από τον Nόμο 440/1976 και το Π.Δ. 71/2014 (ΦΕΚ 115*/2014).

Οι πρόσκοποι στο Περιστέρι

Η ιστορία

Γυρνώντας τον χρόνο πίσω θα φτάσουμε στο Περιστέρι του 1927. Τότε στην εποχή “Της Γενιάς της Παράγκας” δυο αδέλφια ο Στέφανος και ο Ιάκωβος Νικολαΐδης, πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, με πολύ αγάπη για τον Προσκοπισμό ξεκίνησαν να ιδρύσουν την πρώτη προσκοπική ομάδα στο Περιστέρι. Οι παλαιότεροι που θυμούνται λένε απλά τη φράση: Οι αδελφοί Νικολαϊδη έφεραν τον Προσκοπισμό στο Περιστέρι.

Η ομάδα που ιδρύθηκε από τους αδελφούς Νικολαϊδη ήταν η 24η Αθηνών. Αρχηγός ανέλαβε ο Στέφανος Νικολαϊδης με δεύτερο αρχηγό τον Ιάκωβο και υπαρχηγό τον Νίκο Σαρδηνάκη. Ενωμοτάρχες στην ομάδα ήταν οι: Κακαβάς Αθανάσιος, Βουτσινάκης Αθανάσιος, Καμπαλιός Ματθαίος, Αργυράκης Μιχάλης και ο Γεωργιάδης Ανδρέας. Στο Περιστέρι το 1932 ιδρύεται η πρώτη αγέλη με αρχηγό -ακέλα- τον Χαράλαμπο Μαντέλη. Στην περίοδο του πολέμου του ’40 και της Γερμανικής κατοχής ο πρόσκοποι διαλύονται, όμως στα τέλη του 1944 με αρχές του ’45 η 24η ομάδα αναδιοργανώνεται και συνεχίζει το προσκοπικό έργο με αρχηγό τον Ιάκωβο Νικολαϊδη και υπαρχηγό τον Σααρδηνάκη. Τυμπανιστής ήταν Ο Δημήτρης Τικόπουλος. Στα μέσα του 1945 ο Δημήτρης Τικόπουλος περνά τη «Σχολή Ακέλα». Όπως έλεγαν τότε τη σχολή βασικής εκπαίδευσης βαθμοφόρων λυκοπούλων και αναλαμβάνει ακέλας λυκοπούλων στην 24η αγέλη. Την ίδια χρονιά στο Περιστέρι ιδρύεται και η 28η ομάδα με αρχηγό το Νίκο Σαρδηνάκη.

Λίγα χρόνια μετά στα μέσα του 1948, η 24η και η 28η ομάδα κατόπιν διοικητικών αλλαγών της εφορείας περιοχής Αττικής, παύουν να ανήκουν διοικητικά στην Αθήνα. Έτσι το 1948 το Περιστέρι προσκοπικά γίνεται τοπική εφορεία. Τοπικός έφορος αναλαμβάνει ο Μιλτιάδης Κανάρης, εγγονός του γνωστού πυρπολητή του ’21 και μετέπειτα πρωθυπουργού της Ελλάδας Κωνσταντίνου Κανάρη. Έτσι το 1948 ιδρύεται στο Περιστέρι το 1ο Σύστημα Προσκόπων….

Οι ομάδες που χωρίζονται ανά ηλικία είναι οι παρακάτω:

Αγέλη Λυκοπούλων

Ένας κόσμος φαντασίας και παιχνιδιού. Για ηλικίες 7-11 χρονών.

Ομάδα Προσκόπων

Προσκοπικό παιχνίδι, διαβίωση στη φύση και περιπέτειες. Για ηλικίες 12-15 χρονών.

Κοινότητα Ανιχνευτών

Μια παρέα νέων διαφορετική από τις άλλες. Εξορμήσεις στο βουνό, δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Για ηλικίες 15-18 χρονών.

Προσκοπικό Δίκτυο

Το προσκοπικό παιχνίδι για πιο μεγάλα παιδιά. Για ηλικίες 18-26 χρονών.

Ιδιαίτερα σήμερα, που οι συνθήκες της ζωής δεν επιτρέπουν στα παιδιά να αυτενεργούν, να αναπτύσσουν πολύπλευρα την προσωπικότητά τους και να ψυχαγωγούνται με τρόπους που όντως τα ωφελούν, ας βρίσκουμε διεξόδους να τους το προσφέρουμε εναλλακτικά.