Της Ελισάβετ Σταματίου

Δεν είναι τυχαίο πως ο Ουμπέρτο Έκο, στο Όνομα του Ρόδου, παρουσιάζει δυο μοναχούς να διαφωνούν διεκδικώντας την πρόσβαση στη βιβλιοθήκη, θεωρώντας τα βιβλία πηγή μυστικών και αποκαλύψεων.

Αν η γνώση και η σκέψη φυλακίζονται θα ήταν χάρτινα τα δεσμά τους και οι δεσμοφύλακες παραταγμένοι σε ξύλινα ράφια θα επέβλεπαν την αποκλειστικότητα της γνώσης… Μας δεν φυλακίζονται αλλά διαδίδονται, εξελίσσονται, προσφέρονται, αλλάζουν μάτια και ψυχές, αφομοιώνονται και μεταλλάσσονται στο νου, για να γεννήσουν μια νέα ιδέα και να ανοίξουν έναν καινούργιο δρόμο. Αν και δεν φυλακίζονται λοιπόν, σκέψεις και γνώσεις αποτυπώνονται με ευκρίνεια στο χαρτί και χαρίζονται αφειδώς στον κάθε ενδιαφερόμενο που θα επισκεφθεί μια δημοτική βιβλιοθήκη την πλησιέστερη στη γειτονιά του, γιατί πραγματικά υπάρχει κι ας μη το θυμόμαστε συχνά. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής και εγώ το θυμήθηκα όταν μου ανατέθηκε το θέμα «Δημοτικές Βιβλιοθήκες δυτικών προαστίων» για το τεύχος της life του Σεπτεμβρίου. Όπως είναι φυσικό πρώτα έτρεξα στην πλησιέστερη βιβλιοθήκη της γειτονίας μου, του Περιστερίου, που στεγάζεται στο Πέτρινο σχολείο και είναι ένα σύγχρονο κτίριο που εκτός από βιβλιοθήκες περιλαμβάνει αναγνωστήριο, αίθουσες για παρουσίαση βιβλίων, παιδικές εκδηλώσεις, μουσικά δρώμενα αλλά και διαδικτυακή πρόσβαση, γιατί μια βιβλιοθήκη που σέβεται τον εαυτό της σέβεται και κάθε κατάκτηση του ανθρώπινου μυαλού, μη περιφρονώντας την τεχνολογία.

Ήταν Αύγουστος, λίγο πριν η βιβλιοθήκη κλείσει για καλοκαίρι ένα πολύ ζεστό πρωινό που διεκπεραιωτικά και λίγο απρόθυμα ξεκίνησα να βρω υλικό γι’ αυτή την παρουσίαση. Η βιβλιοθήκη του Περιστερίου σχεδόν έρημη, λιγοστός κόσμος, σχετική ησυχία και μια ατμόσφαιρα καλοκαιριού καθόλου πρόσφορη για στοχασμό και μελέτη. Ευτυχώς, βρήκα τον υπεύθυνο βιβλιοθηκονόμο που βρισκόταν σε ώρα ταξινόμησης νέων βιβλίων και μου έδωσε πρόθυμα όλες τις πληροφορίες σχετικά με την τοποθέτηση, την ταξινόμηση και τον πλούτο των βιβλίων που φιλοξενούσε. Μου εξήγησε πως τα βιβλία είναι ταξινομημένα σύμφωνα με το δεκαδικό σύστημα DEWEY που είναι τρόπος οργάνωσης της ανθρώπινης γνώσης και χρησιμοποιείται από πολλές βιβλιοθήκες στον κόσμο. Πήρε το όνομά του από τον Melvin Dewey ο οποίος επινόησε το σύστημα το 1876, για να οργανώσει τη συλλογή βιβλίων της βιβλιοθήκης του κολλεγίου Αμχερστ στο οποίο εργαζόταν. Το σύστημα συγκροτείται απ΄ο10 τάξεις, ξεκινώντας από γενικά θέματα, έπειτα φιλοσοφία και ψυχολογία, θρησκεία, κοινωνικές επιστήμες, γλώσσα, φυσικές επιστήμες και μαθηματικά, τεχνολογία, τέχνες και διασκέδαση, λογοτεχνία και ρητορική, ιστορία και γεωγραφία. Κάθε μία από τις 10 τάξεις υποδιαιρείται σε 10 διαιρέσεις και τελικά κάθε διαίρεση υποδιαιρείται σε 10 τμήματα, καταλήγοντας έτσι σε 1000 διαφορετικά τμήματα. Δύσκολη η δουλειά του πρόθυμου βιβλιοθηκονόμου, του οποίου το όνομα από διακριτικότητα και δική του επιθυμία δεν αναφέρουμε. Με συγκίνηση διαπίστωσα ότι στα ράφια βρισκόταν συγγράμματα που είχα διδαχθεί στο Πανεπιστήμιο, σπάνιες εκδόσεις ιστορικών βιβλίων και πλήθος λογοτεχνικών. Σε μία αίθουσα με αταξινόμητα ακόμα βιβλία βρήκα και τον αγαπημένο μου Μπουκάι, που περίμενε να βρει τη θέση του σε ένα ράφι και σύντομα θα τον επισκεφθώ.

Επόμενος σταθμός η βιβλιοθήκη του Χαϊδαρίου, που βρίσκεται στο Παλατάκι, σε ένα ειδυλλιακό πάρκο και στεγάζεται σε μια ζεστή και συμπαθητική αίθουσα, με πολλά βιβλία και ειδικό χώρο για τα παιδιά, ώστε να μπορούν όχι μόνο να επιλέξουν το βιβλίο της αρεσκείας τους, αλλά και να το διαβάσουν σε έναν χώρο που τα εξοικειώνει με τη γνώση και τη μελέτη που δεν επιβάλλεται από την έδρα, αλλά επιλέγεται ελεύθερα. Δυστυχώς πληροφορήθηκα ότι υπάρχει ένα θέμα γύρω απ’ τον χώρο της βιβλιοθήκης καθώς ένα τμήμα της ενδέχεται να παραχωρηθεί στο Αναψυκτήριο που βρίσκεται δίπλα. Ελπίζουμε να παραμείνει ακμαία και ενεργή καθώς αριθμεί 32.000 τίτλους βιβλίων και 6000 ενεργά μέλη, αφού λειτουργούσε από το 1991 στο υπόγειο του ιστορικού κτιρίου Παλατάκι, χωρίς όμως εδώ και χρόνια να μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω στους ορόφους λόγω της παλαιότητας του κτιρίου και της στατικής ανεπάρκειας.

Στην καλοκαιρινή μου περιήγηση τελευταία άφησα τη βιβλιοθήκη της Πετρούπολης, που δυστυχώς, την πέτυχα στο κλείσιμο, αλλά η υπεύθυνη κυρία Κατερίνα Μπλατσιώτη με ενημέρωσε τηλεφωνικά για τη λειτουργία της. Περιλαμβάνει τμήμα παιδικό και εφηβικό και οι ενεργοί αναγνώστες της είναι 1000 απ’ τους οποίους το 70% είναι τακτικοί. Η κ.Μπαλατσιώτη μηχανογραφεί την τεράστια συλλογή βιβλίων και μας παραπέμπει στον online κατάλογο, όπου μπορούμε να συναντήσουμε όλους τους τίτλους. Ως γνώστης του αντικειμένου με ενημέρωσε ότι τα αστυνομικά και τα κοινωνικά έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση αλλά πάντα υπάρχουν και οι «βιβλιοφιλ» όπως τους ονόμασε, που προτιμούν πιο εξειδικευμένα βιβλία. Η ίδια μας προτείνει να διαβάσουμε ένα βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη «Εξομολόγηση» και «Η Παναγιά της φωτιάς», το οποίο θα βρούμε στη βιβλιοθήκη της Πετρούπολης. Πρόσφατα εμπλουτίστηκε με βιβλία από την προσωπική συλλογή του ηθοποιού Πάνου Χατζηκουτσέλη, μετά από πρωτοβουλία της ανιψιάς του και μας περιμένει να αντλήσουμε τους θησαυρούς της.

Η επόμενη βιβλιοθήκη που επισκέφτηκα ήταν η βιβλιοθήκη Γιάννης Ρίτσος στο Αιγάλεω. Η κυρία Ρούση Μαρία, η υπεύθυνη, με ενημέρωσε ότι διαθέτει 22852 βιβλία και εμπλουτίζεται διαρκώς με δωρεές και αγορές. Υπάρχουν 2500 ενεργοί χρήστες και τα βιβλία είναι ταξινομημένα σύμφωνα με το διεθνές δεκαδικό σύστημα DEWEY και το υλικό είναι επεξεργασμένο σύμφωνα με τα βιβλιοθηκονομικά πρότυπα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο παιδικό βιβλίο καθώς υπάρχουν γονείς ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι, που εξοικειώνουν τα παιδιά με το χώρο της βιβλιοθήκης. Ολοκληρώνοντας οι κυρία Ρούση με παρέπεμψε στον ηλεκτρονικό κατάλογο Aigaleolibr.openabekt.gr για περισσότερες πληροφορίες.

Στο τέλος αυτής της παρουσίασης θα ήθελα να αναφέρω τη βιβλιοθήκη Αγίου Φανουρίου στο Ίλιον, καθώς και τη βιβλιοθήκη που βρίσκεται στην οδό Νέστορος στην ίδια περιοχή. Στη βιβλιοθήκη του Αγίου Φανουρίου το κλίμα ήταν ιδιαίτερα ζεστό και φιλικό και η προϊσταμένη κ.Ελένη Τσιγκριστάρη με κατατόπισε με μεγάλη προθυμία και ευγένεια για τον πλούτο και την ιστορία της βιβλιοθήκης. Μαζί με την κ.Δήμητρα Πρατικάκη με ενημέρωσαν ότι η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 1987 και απαρτίζεται από εξειδικευμένο προσωπικό με γνώση και αγάπη για το βιβλίο. Δίνεται έμφαση στην ισόρροπη συλλογή αλλά υπερισχύει η λογοτεχνία. Διέκρινα ιδιαίτερη ικανοποίηση από τη χρηματοδότηση του δήμου και γενικότερα από τη σχέση του με τον τομέα του πολιτισμού στο Ίλιον. Ο χώρος διαθέτει αναγνωστήριο που δεν χρησιμοποιείται τώρα λόγω covid και υπάρχει ηλεκτρονική σελίδα στο διαδίκτυο. Όπως προαναφέρθηκε, στο Ίλιον υπάρχει και δεύτερη δημοτική βιβλιοθήκη όπου οι υπεύθυνες Κανελλοπούλου Δήμητρα και Μπαρδή Ευτέρπη μας περιμένουν σε έναν ιδιαίτερο χώρο, γεμάτο βιβλία και μάλιστα με έμφαση στο παιδικό καθώς με χαρά και έκπληξη αντίκρισα τη δημοφιλή στους εφήβους σειρά βιβλίων «Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα».

Να σημειώσω ότι όλες διαθέτουν παιδικό τμήμα, ότι λόγω covid είχαν ανασταλεί οι εκδηλώσεις τους, έχουν πλέον ανοίξει τηρώντας όλα τα μέτρα ασφαλείας και περιμένουμε νεότερα για τη διοργάνωση εκδηλώσεων σε κάποιες απ’ αυτές.

Και κάπως έτσι ολοκληρώθηκε η περιήγησή μου στις δυτικές δημοτικές βιβλιοθήκες, προσφέροντάς μου τη διαπίστωση ότι τα πολύτιμοι θησαυροί μπορεί να δίνονται δωρεάν, αν τους αναζητήσεις. Υπάρχει η γνώση και η σκέψη που δεν σου επιβάλλεται και που σε περιμένει να την επιλέξεις, όποτε κρίνεις ότι τη χρειάζεσαι… Αν στη ζωή σου έχεις ανατρέξει στο βιβλίο σε κρίσιμες και ιδιαίτερες στιγμές που το μυαλό σκοντάφτει σε αδιέξοδα, να ξέρεις ότι σε περιμένει πάντα εκεί και είναι το ασφαλέστερο καταφύγιο. Αν πάλι η βιβλιοθήκη είναι για σένα μόνο σκηνή από ταινία, θυμήσου ότι πάντα υπάρχει εκείνη η σελίδα που κρύβει το μεγάλο μυστικό. Καιρός να το ανακαλύψεις.

Πληροφορίες:

-Βιβλιοθήκη Περιστερίου: Ανδριανουπόλεως 27, 210-5716057

-Βιβλιοθήκη Πετρούπολης: Μπουμπουλίνας 59 και Αθ.Διάκου, 210-5025250

-Βιβλιοθήκη Αιγάλεω: Δημαρχείου 66, 210-5385711

-Βιβλιοθήκη Χαϊδαρίου: Στρ.Καραισκάκη 97, 210-5821574

-Βιβλιοθήκη Ιλίου: Αγίου Φανουρίου 99, 2132030263/ Νέστορος 101, 21320300