Της Γιούλης Ηλιοπούλου
Η μάχη του Ρίμινι και τα μέλη της Τρίτης Ορεινής Ταξιαρχίας
Είναι κοινός τόπος στην Ελλάδα αλλά και στα περισσότερα μέρη του κόσμου πλατείες, οδοί, τοποθεσίες να παίρνουν το όνομά τους από σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. Πόσοι όμως από μας γνωρίζουν με ακρίβεια τα γεγονότα αυτά; Είμαστε γνώστες της ιστορίας πίσω από κάθε ονομασία που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας;
Η πλατεία στο Ίλιον με την ονομασία ΡΙΜΙΝΙ κρύβει από πίσω της ιστορία μεγάλη που οι περισσότεροι αγνοούν. Γιατί ονομάστηκε πλατεία Ρίμινι;
Η αναφορά στα γεγονότα θα μας δείξει τη σημασία της ονομασίας αυτής. Και επειδή οι ονομασίες είναι συνήθως ένδειξη τιμής σε κάποιους, η συγκεκριμένη πλατεία είναι προς τιμήν εκείνων που σκοτώθηκαν πολεμώντας στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων κατά την ιταλική εκστρατεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και πολλοί από αυτούς ξεκίνησαν και από το Ίλιον. Η συγκεκριμένη μάχη έχει μείνει γνωστή στην ιστορία ως Μάχη του Ρίμινι. Αυτή ήταν στην ουσία η κύρια επίθεση των συμμαχικών δυνάμεων κατά των Γερμανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στα εδάφη της Ιταλίας τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1944. Η μάχη του Ρίμινι έχει χαρακτηρισθεί από υλικής πλευράς ως η μεγαλύτερη μάχη που έγινε ποτέ σε ιταλικό έδαφος. Σε αυτήν έλαβαν μέρος πάνω από 1.200.000 άνδρες και βέβαια σημειώθηκαν απώλειες σημαντικές και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τόσο εκείνη των νικητών συμμάχων όσο και των ηττημένων Γερμανών. Η λήξη της σήμανε και νίκη των συμμαχικών δυνάμεων. Η μάχη ξεκίνησε στις 25 Αυγούστου του 1944. Μαζί με την βρετανική στρατιά αγωνίστηκαν δυνάμεις από τον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία και η Γ’ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία που έλαβε μάλιστα τιμητικά και την ονομασία «Ταξιαρχία του Ρίμνι».
Ποια όμως ήταν η Τρίτη Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, η γνωστή ως «Ταξιαρχία του Ρίμινι»;
Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή.. Στις αρχές Απριλίου του 1944 η Ελληνική Κυβέρνηση πήρε την απόφαση να συγκροτήσει από επιλεγμένους αξιωματικούς και οπλίτες μια νέα στρατιωτική ομάδα, μια ταξιαρχία ορεινής συνθέσεως για την αναδιοργάνωση του Ελληνικού στρατού Μέσης Ανατολής.
Παράλληλα υπήρχε η προοπτική συμμετοχής των ελληνικών δυνάμεων στο πλευρό των συμμάχων στα διάφορα πολεμικά μέτωπα που ήταν ανοιχτά. Με έγγραφο λοιπόν της 31ης Μαΐου του 1944 και με την εποπτεία των Βρετανικών Δυνάμεων ( της 8ης Βρετανικής Στρατιάς) συγκροτήθηκε η 3η Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία. Ως χώρος συγκρότησής της ορίστηκέ το Στρατόπεδο Ινσαρίγιε του Λιβάνου και πρώτος διοικητής της ο Συνταγματάρχης Πεζικού Θρασύβουλος Τσακαλώτος. Προήλθε από την πολιτικά δεξιά πτέρυγα του ελληνικού στρατού, από στρατιωτικούς έμπιστους στον βασιλιά και στους Βρετανούς, μετά την καταστολή του κινήματος της Μέσης Ανατολής το 1944 στην Αίγυπτο και από την ανάγκη δημιουργίας ενός τακτικού εθνικού στρατού, μιας και ο πόλεμος τελείωνε και η θέση της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης ήταν εξαιρετικά δύσκολη, απουσία ενός τακτικού εθνικού στρατού, που θα στήριζε και το μεταπολεμικό καθεστώς.
Η ταξιαρχία αποτελείτο από 3300 άντρες, εκ των οποίων 200 αξιωματικοί και 90 ανθυπασπιστές.
Η μάχη του Ρίμινι διήρκεσε από τις 14 ως και την 21η Σεπτεμβρίου 1944. Η ταξιαρχία τέθηκε υπό τη διοίκηση του 1ου Καναδικού σώματος. Μετά την κατάληψη της Ρώμης από τα συμμαχικά στρατεύματα (4 Ιουνίου 1944) όλες οι γερμανικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην Ιταλία αναπτύχθηκαν επί της «γοτθικής» αμυντικής γραμμής, που εκτεινόταν από την Πίζα έως το Ρίμινι στις ακτές της Αδριατικής.
Οι συμμαχικές δυνάμεις με πυροβολικό, άρματα μάχης αλλά και την έμπρακτη βοήθεια όλων των στρατιωτών των ταγμάτων ανέτρεψαν τις εχθρικές αντιστάσεις και κατέλαβαν την πόλη που είχε μια πολύ ισχυρή αμυντική οργάνωση. Οι Έλληνες πολέμησαν ηρωικά στη μάχη του Ρίμινι και η προσφορά τους αναγνωρίστηκε από όλους.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2ο Τάγμα της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας νίκησε τη γερμανική αντίσταση και το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου 1944 μπήκε πρώτο στην Πόλη του Ρίμινι, όπου και ύψωσε την ελληνική σημαία στο δημαρχείο της πόλης, ενώ ακολούθησαν το 1ο και 3ο Τάγμα. Στη συνέχεια ο δήμαρχος του Ρίμινι παρέδωσε άνευ όρων την πόλη στον λοχαγό Μιχάλη Αποστολάκη, διοικητή του 2ου λόχου του 3ου Τάγματος! Μάλιστα η παράδοση της πόλης συντάχτηκε στα ελληνικά, ιταλικά και αγγλικά!
Οι απώλειες της μάχης ανήλθαν σε 116 νεκρούς (10 αξιωματικοί και 106 οπλίτες) και 316 τραυματίες (23 αξιωματικοί και 293 οπλίτες).
Για κάποιους ιστορικούς η Ταξιαρχία Ρίμινι ήταν δημιούργημα του Τσώρτσιλ, πολέμησε στην Ιταλία για να αποκτήσει πολεμική εμπειρία και ενεπλάκη στα Δεκεμβριανά εναντίον του ΕΑΜ, ενώ πολλοί πολιτικοί μετέπειτα την επέκριναν ως «πραιτοριανή». Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών η Ταξιαρχία δέχτηκε επίθεση στο Γουδί από άντρες του ΕΑΜ, οι οποίοι όμως απέτυχαν να την αιφνιδιάσουν και αποχώρησαν με σημαντικές απώλειες.
Η ονομασία της πλατείας λοιπόν λειτουργεί εις ανάμνηση των γεγονότων στην ιταλική πόλη. Το Σεπτέμβριο του 1952 η «Πανελλήνια Ένωσις Ριμινιτών- Ιερολοχιτών οικιστών της Κοινότητος Νέων Λιοσίων» θεμελιώνει τη συνοικία Ρίμινι, ανατολικά του σημερινού άλσους της πόλης η οποία και στη συνέχεια πυκνοκατοικείται.
Η πλατεία Ρίμινι σήμερα
Ο δήμος Ιλίου έχει ανακαινίσει την πλατεία και μαζί με την πολιτεία κάθε χρόνο τιμούν με εκδηλώσεις την ιστορική μάχη και όσους πολέμησαν και χάθηκαν εκεί. Κάνει ετήσιο τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων προς τιμή των πεσόντων με τη συμμετοχή αντιπροσωπείας του στρατού, στρατιωτικής μπάντας, φορέων και Συλλόγων παλαιμάχων.
