Της Γιούλης Ηλιοπούλου

Είναι κοινός τόπος στην Ελλάδα αλλά και στα περισσότερα μέρη του κόσμου πλατείες, οδοί, τοποθεσίες να παίρνουν το όνομά τους από σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. Πόσοι όμως από μας γνωρίζουν με ακρίβεια τα γεγονότα αυτά; Είμαστε γνώστες της ιστορίας πίσω από κάθε ονομασία που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας;

Η πλατεία στο Ίλιον με την ονομασία ΡΙΜΙΝΙ κρύβει από πίσω της ιστορία μεγάλη που οι περισσότεροι- ιδιαίτερα εκ των νεοτέρων- αγνοούν

Και επειδή συχνά ονομασίες δίνονται συνήθως ως ένδειξη τιμής σε κάποιους ήρωες, η συγκεκριμένη πλατεία είναι προς τιμήν εκείνων που σκοτώθηκαν πολεμώντας στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων κατά την ιταλική εκστρατεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και πολλοί από αυτούς ξεκίνησαν και από το Ίλιον. Η συγκεκριμένη μάχη έχει μείνει γνωστή στην ιστορία ως Μάχη του Ρίμινι. Αυτή ήταν στην ουσία η κύρια επίθεση των συμμαχικών δυνάμεων κατά των Γερμανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στα εδάφη της Ιταλίας τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1944. Η μάχη του Ρίμινι έχει χαρακτηρισθεί από υλικής πλευράς ως η μεγαλύτερη μάχη που έγινε ποτέ σε ιταλικό έδαφος. Σε αυτήν έλαβαν μέρος πάνω από 1.200.000 άνδρες και βέβαια σημειώθηκαν απώλειες σημαντικές και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τόσο εκείνη των νικητών συμμάχων όσο και των ηττημένων Γερμανών. Η μάχη του Ρίμινι ήταν από τις σκληρότερες και  συγκρίσιμη μάλιστα με αυτές  του Έλ Αλαμέιν και του Μόντε Κασίνο.

Η λήξη της σήμανε και νίκη των συμμαχικών δυνάμεων. Η μάχη ξεκίνησε στις 25 Αυγούστου του 1944. Μαζί με την βρετανική στρατιά αγωνίστηκαν δυνάμεις από τον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία και η Γ’ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία που έλαβε μάλιστα τιμητικά και την ονομασία «Ταξιαρχία του Ρίμινι».

Ποια όμως ήταν η Τρίτη Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, η γνωστή ως «Ταξιαρχία του Ρίμινι»; Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή..  Στις αρχές Απριλίου του 1944 η Ελληνική Κυβέρνηση πήρε την απόφαση να συγκροτήσει από επιλεγμένους  αξιωματικούς και οπλίτες μια νέα στρατιωτική ομάδα, μια ταξιαρχία ορεινής συνθέσεως για την αναδιοργάνωση του Ελληνικού στρατού Μέσης Ανατολής. Παράλληλα υπήρχε η προοπτική συμμετοχής των  ελληνικών δυνάμεων στο πλευρό των συμμάχων στα διάφορα πολεμικά μέτωπα που ήταν ανοιχτά. Με έγγραφο λοιπόν της 31ης Μαΐου του 1944 και με την εποπτεία των Βρετανικών Δυνάμεων (της 9ης Βρετανικής Στρατιάς) συγκροτήθηκε η 3η  Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία. Ως χώρος συγκρότησής της ορίστηκε το Στρατόπεδο Ινσαρίγιε του Λιβάνου και πρώτος διοικητής της ο Συνταγματάρχης Πεζικού Θρασύβουλος Τσακαλώτος. Η μάχη του Ρίμινι διήρκεσε από τις 14 ως και την 21η Σεπτεμβρίου 1944. Οι συμμαχικές δυνάμεις με πυροβολικό, άρματα μάχης αλλά και την έμπρακτη βοήθεια όλων των στρατιωτών των ταγμάτων ανέτρεψαν τις εχθρικές αντιστάσεις και κατέλαβαν την πόλη που είχε μια πολύ ισχυρή αμυντική οργάνωση. Οι Έλληνες πολέμησαν ηρωικά στη μάχη του Ρίμινι και η προσφορά τους αναγνωρίστηκε από όλους. Οι στρατιώτες  της Τρίτης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας έδωσαν σκληρό αγώνα στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων.

Οι αγώνες εναντίον των Γερμανών στο ιταλικό έδαφος είχαν ως αντίτιμο τη θυσία 146 νεκρών αξιωματικών και οπλιτών και άλλους 310 τραυματίες. Οι 116 από τους νεκρούς ενταφιάστηκαν σε Ελληνικό κοιμητήριο στην ιταλική πόλη Ριτσιόνε. Οι υπόλοιποι «επέστρεψαν» για να ταφούν σε ελληνικά εδάφη με μεγάλες τιμές. 

Η ονομασία της πλατείας λοιπόν λειτουργεί εις ανάμνηση των γεγονότων στην ιταλική πόλη. Το Σεπτέμβριο του 1952 η «Πανελλήνια Ένωσις Ριμινιτών- Ιερολοχιτών, οικιστών της Κοινότητος Νέων Λιοσίων» θεμελιώνει τη συνοικία Ρίμινι, ανατολικά του σημερινού άλσους της πόλης η οποία και στη συνέχεια πυκνοκατοικείται.  

Ο Δήμος Ιλίου αποδίδει κάθε χρόνο με ετήσιο μνημόσυνο τιμή στους ήρωες των Εκστρατευτικών Σωμάτων Μέσης Ανατολής στην πλατεία αυτή.

Με στρατιωτικά αγήματα της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Υποστήριξης Στρατού (ΑΣΔΥΣ) και την παρουσία δεκάδων επίτιμων καλεσμένων από τον στρατό, την πολιτειακή ηγεσία και άλλους φορείς, αποδίδει τιμή στους ήρωες, τα ονόματα των οποίων δεσπόζουν σε μαρμάρινη πλάκα δίπλα από το Μνημείο και με κατάθεση στεφάνων στη μνήμη τους. Μάλιστα παρευρίσκονται και κάποιοι από τους τελευταίους εναπομείναντες ήρωες εκείνων των μαχών.

Φωτογραφίες: Η μηχανή του χρόνου