«Ο δήμος Αθηναίων οφείλει να σεβαστεί την ιστορία του Χαϊδαρίου»
Χρόνος:1963, τόπος: Παλατάκι- Χαϊδάρι. 4 πανέμορφα μαρμάρινα σιντριβάνια κοσμούν τον προαύλειο χώρο του Πύργου Παλατάκι, που ακόμα και σήμερα παραμένει αγέρωχος και πανέμορφος, στολίδι για την περιοχή. Ο δήμος Αθηναίων «γοητεύεται» από την ομορφιά τους και επί Δημαρχίας Άγγελου Τσουκαλά, καταφέρνει να τα αγοράσει από τον τότε ιδιοκτήτη – κληρονόμο του Πύργου Παλατάκι, Ιωάννη Παληό. Τα μεταφέρει και τα τοποθετεί σε πλατείες της πόλης των Αθηνών, όπου και παραμένουν, σημεία αναφοράς στο αναπόδραστο πέρασμα του χρόνου.
Το προαναφερθέν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί βέβαια κλοπή (αφού ο δήμος Αθηναίων κατέβαλε το αντίτιμο της απόκτησής τους και μάλιστα αρκετά υψηλό) αλλά ίσως ήταν «κλοπή» από τη συνολική εικόνα του χώρου, εκεί στο Χαϊδάρι, τον όποιο κοσμούσαν εν πλήρη αρμονία με το παλατάκι- κόσμημα και τα πολλά καταπράσινα δέντρα που φύονταν γύρω. Τα χρόνια περνούσαν. Τα σιντριβάνια στόλιζαν κεντρικές πλατείες του λεκανοπεδίου.
Τα πιο χαρακτηριστικά ήταν στην πλατεία Αμερικής, στην πλατεία Αγίου Θωμά στο Γουδί και την πλατεία Αργεντινής Δημοκρατίας (στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπως ανεβαίνεις δεξιά). Χιλιάδες φωτογραφικά «κλικ» με φόντο τα σιντριβάνια, χιλιάδες πόζες, άλλα τόσα ραντεβού δοσμένα μπροστά τους, χιλιάδες εκδηλώσεις θαυμασμού από τους περαστικούς που στάθηκαν να τα χαζέψουν. Γιατί πραγματικά πρόκειται για έργα τέχνης. Γλυπτές μορφές παιδιών, πολλά άλλα ανάγλυφα διακοσμητικά θέματα από τα χέρια του γλύπτη Θωμά Θωμόπουλου (1873-1937, γλύπτης, ζωγράφος, ακαδημαϊκός με έδρα στη Σχολή Καλών Τεχνών). Το σιντριβάνι της πλατείας Αμερικής αποτελείται από τρία επίπεδα. Στο κατώτερο σε διάταξη σταυροειδή, εικονίζονται τέσσερα γυμνά παιδάκια –ερωτοειδείς, που κρατούν με τα δύο τους χέρια ένα κοχύλι μέσα στο οποίο φυσούν. Το άλλο σιντριβάνι στην πλατεία Αργεντινής δημοκρατίας απεικονίζει παιδιά, δελφίνια και άνθη, αλλά λόγω πολλαπλών βανδαλισμών δεν έχει σήμερα την αρχική του μορφή. Μέλη έχουν κοπεί και ακρωτηριαστεί και το καλύπτουν χρώματα και γκράφιτι.
Χρόνος: σήμερα, τόπος: Χαϊδάρι. Το Δημοτικό Συμβούλιο Χαϊδαρίου αποφάσισε ομόφωνα τη διεκδίκησή των σιντριβανιών από τον δήμο Αθηναίων και την επιστροφή τους (συνεδρίαση 23ης Απριλίου). Πιο συγκεκριμένα η ανακοίνωση της δημοτικής αρχής είχε ως εξής: «η επιστροφή των τεσσάρων σιντριβανιών του Πύργου Παλατάκι, στον φυσικό τους χώρο, αποτελεί ιδιαίτερης σημασίας ζήτημα για το Δήμο μας, καθώς αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα ενός ολοκληρωμένου ιστορικού χώρου, μνημείου της σύγχρονης ιστορίας μας, σπουδαίου φυσικού κάλους και αρχιτεκτονικής δομής. Με την απόφαση αυτή, αλλά και σχεδιασμένα με συγκεκριμένες ενέργειες επισκέψεις και αιτήματα, θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, ώστε να συμπληρωθούν τα κομμάτια που λείπουν από ένα μνημείο – κόσμημα για ολόκληρη τη Δυτική Αττική.».
Το αίτημα του δήμου δίκαιο. Ένας ιστορικός χώρος αποτελείται από μέρη- τμήματα, που αν αποκοπούν, χάνει μέρος της αρχιτεκτονικής δομής του, της ομορφιάς του και παραμένει ατελής. Και σίγουρα τα σιντριβάνια όταν τοποθετήθηκαν εκεί, έπαιζαν συγκεκριμένο αισθητικό ρόλο. Παρόλο που δεν μιλάμε για μεγέθη τύπου ελγινείων μαρμάρων (ως αναπόσπαστων μελών του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα) και παρόλο που κάποιος ίσως αρνηθεί τη σημασία και τη βαρύτητα του εγχειρήματος, σίγουρα τα σιντριβάνια ανήκουν στο μνημείο τους. Και εκεί θα αναδειχθούν και θα προστατευθούν επαρκέστερα. Ο δήμος Αθηναίων τα έχει αφήσει «παλέτα» στα χέρια επίδοξων καλλιτεχνών (ή με όχι τόσο καλλιτεχνικές ανησυχίες) του δρόμου. Δεν θα έπρεπε να τα καθαρίζει και να τα προστατεύει; Ο δήμος Χαϊδαρίου θα το επιτελεί το έργο αυτό καλύτερα. Καλώς να τα δεχθεί…
