Πράξη 1: εγκατάλειψη
Σίγουρα αν ζούσε ο μεθοδικός και οραματιστής Αντώνης Τρίτσης, το πρώτο πράγμα που θα έκανε θα ήταν να ζητήσει να αφαιρέσουν από το πάρκο το όνομά του. Η εικόνα αποκαρδιωτική: βρωμιά, στάσιμα νερά που μετατρέπουν τις λίμνες σε βάλτους, παντού πλαστικές σακούλες και μπουκάλια, σπασμένα παγκάκια και κατεστραμμένες πινακίδες, σπασμένες λάμπες και ανύπαρκτος φωτισμός. Παντού υπάρχουν ξεραμένα χόρτα, δέντρα έχουν ξεριζωθεί ή ξεραθεί και σε συνάρτηση με τα πολλά σκουπίδια και την έλλειψη φύλαξης το πάρκο είναι μία εύφλεκτη «βόμβα». Εξάλλου έναν χρόνο περίπου πριν είχε εκδηλωθεί πυρκαγιά η οποία ευτυχώς κατασβέσθηκε γρήγορα, χωρίς να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές. Η αιτία της ήταν ακριβώς τα παραπάνω: τα πολλά ξεραμένα χόρτα και τα σκουπίδια.

Πράξη 2: «βιογραφικό» του πάρκου
Απέχει λίγα χιλιόμετρα από τον Δήμο της Αθήνας (9 χλμ από το Σύνταγμα), είναι πολύ κοντά στο Περιστέρι, την Πετρούπολη, τη Νέα Φιλαδέλφεια και συνορεύει με τους δήμους Ιλίου, Αγίων Αναργύρων- Καματερού. Ο επισκέπτης ερχόμενος από τον Πειραιά ή τα Βόρεια Προάστια, παίρνοντας τον Κηφισό, βγαίνει στην έξοδο των Αγίων Αναργύρων και μετά από 2 χιλιόμετρα βρίσκεται στο πάρκο. Η έκτασή του είναι γύρω στα 1100 στρέμματα και θα μπορούσε να είναι το μητροπολιτικό πάρκο της Αθήνας (στην πραγματικότητα είναι μόνο 750, θα δείτε παρακάτω γιατί). Περιέχει 6 λίμνες, 200 στρέμματα με φιστικιές, 200 στρέμματα με αμπέλια, γύρω στο 1500 ελαιόδεντρα, πάνω από 3000 μουριές και στον ίδιο χώρο δραστηριοποιείται και η ελληνική ορνιθολογική εταιρία, μιας και το πάρκο φιλοξενεί τουλάχιστον 150-180 είδη πτηνών.

Το κτήμα της Επταλόφου και η ιστορία του
Αν πάμε πολύ πίσω στο χρόνο, θα ακολουθήσουμε την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική πορεία του πάρκου. Κάπου στο 1848 η βασίλισσα Αμαλία, γοητευμένη από την τοποθεσία, το κλίμα και την εύφορη κοιλάδα του ποταμού Κηφισού απέκτησε το πάρκο, για να δημιουργήσει ένα πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Η ίδια μάλιστα είχε την εποπτεία των έργων βελτίωσης και εκσυγχρονισμού, αλλά και των αγροτικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν εκεί.  Στο αγρόκτημα φυτεύτηκαν χιλιάδες οπωροφόρα δέντρα, αμπέλια, μουριές, φιστικιές, ελαιόδεντρα και σπάνιες ποικιλίες καλλωπιστικών φυτών προερχόμενα από το εξωτερικό, με την προσωπική εργασία μάλιστα των κηπουρών του Βασιλικού Κήπου Σμιτ και Μπαρώ. Καλλιέργησαν επίσης βαμβάκι, δημητριακά, πατάτες και πολλά άλλα. Εκτός από τα φυτά η Αμαλία έφερε και μία τεράστια ποικιλία ζώων, όπως πρόβατα, αραβικά άλογα, αγελάδες, μέχρι και καμηλοπαρδάλεις.
Το 1857, με εντολή της Αμαλίας, στους 6 φυσικούς λόφους που ήδη περιείχε το αγρόκτημα, προστέθηκε και ένας 7ος τεχνητός, με αποτέλεσμα η ίδια η βασίλισσα να ονομάσει το κτήμα «Επτάλοφος», όπως ονομάζεται αλλιώς και η Κωνσταντινούπολη. (Αξιοσημείωτο είναι ότι η Αμαλία είχε δώσει στους λόφους τα ονόματα Αργοναυτών: Ιάσων, Πολυδεύκης, Κάστωρ, Θησέας, Ηρακλής, Ορφεύς, Πηλεύς).
Μέσα στο κτήμα υπάρχουν οι βασιλικοί στάβλοι, το παραδοσιακό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου και φυσικά ο "πύργος βασιλίσσης". Είναι η βασιλική έπαυλη, ένα κτίσμα γοτθικού ρυθμού, απομίμηση του πύργου Hohen Schwangau, όπου γεννήθηκε ο Όθωνας.
Μετά την έξωση της βασιλικής οικογένειας, το κτήμα κηρύχτηκε δημόσια περιουσία και η διαχείρισή του ανατέθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών που το παρέδωσε στη συνέχεια στο νέο βασιλέα Γεώργιο. Το 1863 το κτήμα αποδόθηκε και πάλι δια πληρεξουσίου στον Όθωνα.
Μετά τον θάνατό του αγοράστηκε από τον βαρώνο Σίνα και στη συνέχεια πουλήθηκε στην οικογένεια Γεωργίου Παχή. Κατόπιν πέρασε στην οικογένεια Σερπιέρη (η κόρη του Γ. Παχή, Λαυρία, παντρεύτηκε τον Φερνάνδο Σερπιέρη).
Με νόμο του μεσοπολέμου που απαγόρευε τη μεγάλη ακίνητη περιουσία η οικογένεια Σερπιέρη αναγκάστηκε να παραχωρήσει το μεγαλύτερο μέρος του Κτήματος στο Ελληνικό Δημόσιο και να κρατήσει μόνο 250 στρέμματα μέσα στα οποία βρίσκεται σήμερα και ο Πύργος Βασιλίσσης. Αυτός σήμερα ανήκει στην Γεωργοκτηνοτροφική Εμπορική Κτηματική Εταιρία Ιλίου Α.Ε.
Στον βορειοδυτικό λόφο του πάρκου υπάρχει ο ναός του Απoστόλου Παύλου, που χτίστηκε το 1960, από ομάδα αρχιτεκτόνων με επικεφαλής τον Δημήτρη Πικιώνη και τον Θανάση Κουτσογιάννη. Το όνομά του το οφείλει στον τότε βασιλιά Παύλο και στο εσωτερικό του υπάρχουν καταπληκτικές αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου.

Πράξη 3: τα 250 στρέμματα
Όπως προαναφέραμε, τα 250 στρέμματα του πάρκου δεν ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο, αλλά στην Γεωργοκτηνοτροφική Εταιρία Ιλίου (ιδιωτική εταιρία) . Ο πύργος και οι γύρω εγκαταστάσεις δεν είναι προσβάσιμες για τους επισκέπτες οποιαδήποτε στιγμή, αλλά διοργανώνονται ξεναγήσεις με το αντίτιμο των 8 ευρώ κατ’ άτομο. Η ξενάγηση διαρκεί σχεδόν 2 ώρες και οι επισκέπτες ξεναγούνται στον πύργο και τις υπόλοιπες βασιλικές εγκαταστάσεις. Εκεί υπάρχει και ένα αξιόλογο οινοποιείο, επισκέψιμο δωρεάν από όλους, που παράγει 3 ιδιαίτερες ποικιλίες κρασιού, τις οποίες κανείς μπορεί να γευθεί σε έναν πολύ όμορφα διαμορφωμένο χώρο αλλά και να αγοράσει κρασί αλλά και βότανα.

Πράξη 4: διαχείριση
Γιατί λοιπόν ένα πάρκο που θα μπορούσε να εξυπηρετεί σχεδόν το μισό λεκανοπέδιο της Αττικής, ένα πάρκο που θα ήταν και μία ανάσα πρασίνου, όπου θα μπορούσες να αθληθείς, να απολαύσεις το πράσινο, που θα μπορούσε να γίνει πόλος τουρισμού για την ιστορικότητά του, είναι εγκαταλελειμμένο και χρησιμοποιείται μόνο για το φεστιβάλ της ΚΝΕ ή τις εκδηλώσεις του δήμου Ιλίου;
Από την άλλη πλευρά, οι κάτοικοι το αγαπούν και απ’ ό,τι συμπέρανα από την επίσκεψή μου, ευελπιστούν σε κάτι καλύτερο.

Πράξη 5: το «κάτι καλύτερο»
Σίγουρα αν ήμασταν μία ανεπτυγμένη ευρωπαϊκή χώρα του βορρά, το πάρκο θα είχε άλλη εικόνα. Όμως, δυστυχώς, είμαστε μια φτωχή χώρα του νότου και αν αυτό συνδυαστεί με την αδιαφορία των πολιτικών για το περιβάλλον και τη δυτική Αθήνα γενικότερα, τότε έχουμε το παραπάνω αποτέλεσμα. Χρήματα δεν υπήρξαν ποτέ, από τότε που μας εγκατέλειψε ο βασιλιάς Όθωνας, μαζί με τη σύζυγό του Αμαλία. Τα γραφειοκρατικά εμπόδια άπειρα (είναι δυνατόν να λείπουν αυτά;)
Και για χρόνια το πάρκο διαχειριζόταν ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ), που εκπροσωπεί τους 7 δήμους της δυτικής Αθήνας, με αποτέλεσμα, ενώ γίνονταν φιλότιμες προσπάθειες διαχείρισης, να μην υπάρχουν επαρκή κονδύλια και σε συνδυασμό με τα γραφειοκρατικά εμπόδια, το πάρκο να παραμένει σε κακή κατάσταση, ενώ η Περιφέρεια βγάζει την ουρά της απ’ έξω.
Πριν από 2 χρόνια λοιπόν το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με Υπουργό τον Γεώργιο Σταθάκη, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών ανέθεσαν τη διαχείριση του πάρκου σε έναν υπό ίδρυση φορέα διαχείρισης (νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου) και με προσδοκώμενο σκοπό να αλλάξει τη μορφή του πάρκου, καταφέρνοντας να εξασφαλίσουν χρήματα για τη χρηματοδότησή του ( 900.000 ευρώ).

Πράξη 6: το εκπονούμενο σχέδιο
Πάρτε μια βαθιά ανάσα και δείτε ποιο είναι το σχέδιο του νέου φορέα που θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει από το 2016 (9 Αυγούστου 2016, ΦΕΚ 149). Στο πάρκο με τις 6 τεχνητές λίμνες, όπου φιλοξενούνται πάνω από 200 είδη πουλιών, προβλέπονται ζώνες προστασίας και ελεγχόμενης χρήσης, προβλέπεται η δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων και καταλυμάτων για ερευνητές  καθώς επίσης και η διαμόρφωση εγκαταστάσεων για περπάτημα, τζόκινγκ, πατίνια και ποδήλατο. Η δημιουργία χώρων για ήπιες πολιτιστικές δραστηριότητες, θρησκευτικές εκδηλώσεις (προφανώς στο εκκλησάκι του Αγίου Παύλου θα μπορούν να τελούνται μυστήρια), δημιουργία παιδικών χαρών, με όργανα φιλικά στο περιβάλλον, διαμόρφωση χώρων για πικ νικ, κιόσκια, παγκάκια με φωτισμό, πεζόδρομοι, μικρές λυόμενες καντίνες, χώροι για ανακύκλωση των σκουπιδιών, κατάλληλος φωτισμός, φύλαξη, δημιουργία πρότυπου κέντρου αστικών καλλιεργειών, όπου θα μπορούν να εκπαιδεύονται οι πολίτες και να ευαισθητοποιούνται περιβαλλοντικά τα παιδιά, ανάπτυξη βοτανικού κήπου και φυτωρίου, με στόχο τη διατήρηση ειδών της αυτοφυούς αττικής χλωρίδας. Το πάρκο Τρίτση ή αλλιώς Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης προτείνεται ως χώρος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για μαθητές, σε διαμορφωμένο κτίριο εντός του πάρκου, καθώς και συνεργασία με συνεταιριστικούς φορείς για καλλιέργεια των φιστικιών Αιγίνης και των ελαιόδεντρων. Τέλος δημιουργία υποδομών φιλοζωικής δράσης, πάρκων σκύλων και παροχής ιατρικών και κτηνιατρικών υπηρεσιών.

Πράξη 7: πολεοδομικό αλαλούμ
Στην αρχή του άρθρου γράψαμε ότι το πραγματικό σύνολο των στρεμμάτων που διαχειρίζεται ο φορέας δεν ξεπερνά τα 750 στρέμματα γης. Και αυτό γιατί ένα μεγάλο κομμάτι έχει καταληφθεί όλα αυτά τα χρόνια από τον δήμο Ιλίου ή τον δήμο Αγίων Αναργύρων και όχι μόνο. Εκεί υπάρχουν ένα γήπεδο του δήμου Ιλίου, ένας χώρος για τα απορριμματοφόρα των δήμων, ένας χώρος της σιδηροδρομικής γραμμής, το κέντρο βρεφών «ΜΗΤΕΡΑ», το ινστιτούτο γεωργικών μηχανών και κατασκευών (πρώην Υπουργείο Γεωργίας) κ.α. Σκεφτείτε μάλιστα ότι το πάρκο Τρίτση στην πρωτογενή του μορφή έφτανε μέχρι και το σημερινό δημαρχείο του δήμου Αγίων Αναργύρων- Καματερού.
Τι θα γίνουν όλα αυτά; Κάποια, απ’ ό,τι διαβάζω, θα παραμείνουν ως έχουν (Ίδρυμα Θεοτόκος, σχολεία Καματερού) ή θα πρέπει να μετεγκατασταθούν. Επίσης πρέπει να βρεθεί μια λύση με το δήμο Ιλίου που διεκδικεί ορισμένες εκτάσεις του πάρκου. Η εφημερίδα της Κυβέρνησης στο άρθρο 53 (ΦΕΚ 149/9 Αυγούστου 2016) είναι σαφής. Ο φορέας διαχείρισης ως εντολοδόχος του ελληνικού δημοσίου περιφράσσει το πάρκο Τρίτση και είναι υπεύθυνος για την προστασία από κάθε είδους παράνομη και αυθαίρετη κατάληψη και χρήση, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία των δημοσίων κτημάτων.
Ο Τάσος Λύτρας, δικηγόρος και επί σειρά ετών νομικός σύμβουλος του πάρκου Τρίτση, μας είπε: «Για να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας του, για να αποτραπεί η αυθαίρετη χρήση και η ανεξέλεγκτη δόμηση, θα πρέπει τα διαφορετικά πολεοδομικά καθεστώτα που υπάρχουν στο πάρκο να ενοποιηθούν σε ένα.

Πράξη 8: επιμύθιο
Μίλησα με τον κ. Πολύζο, ομότιμο καθηγητή στο ΕΜΠ και πρόεδρο του Φορέα Διαχείρισης του πάρκου και του μετέφερα την εικόνα που αποκόμισα κατά το ρεπορτάζ που έκανα στους χώρους του πάρκου.   
Μου είπε ότι κάνουν ό,τι μπορούν και ότι έχουν δεμένα τα χέρια τους, γιατί δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν προσλήψεις προσωπικού και ότι ο Φορέας δεν έχει αυτοδύναμη υπηρεσία (απασχολεί μόνο 4 άτομα) και αυτό γιατί το Υπουργείο, όταν εκπόνησε το διάταγμα ίδρυσης του Φορέα διαχείρισης, δεν προέβλεπε να μπορεί να προσλάβει προσωπικό!!! Και ενώ χρηματοδότησε το νέο Φορέα με 59.000 ευρώ το μήνα, χρήματα με τα οποία θα μπορούσε να προσλάβει το κατάλληλο προσωπικό άμεσα, δεν του δίνει το δικαίωμα να τα διαχειριστεί! Στην ερώτησή μου γιατί το κανάλι και κάποιες λίμνες δεν έχουν νερό, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται εικόνα βάλτου, μου απάντησε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υδροδότησης, ότι δεν μπορούν να καταφύγουν στην ΕΥΔΑΠ γιατί το κόστος είναι δυσβάσταχτο και ότι μετά το πρόβλημα του πηγαδιού της Εσχατιάς που κάποτε τροφοδοτούσε τις λίμνες με νερό, ενώ πλέον έχει μπαζωθεί, είναι πολύ δύσκολο για το καλοκαίρι να υπάρχει νερό. Άρα δεν υπάρχει σωτηρία, η στάθμη ορισμένων λιμνών θα είναι χαμηλή το καλοκαίρι. Όσο για τα χόρτα,  με το λίγο προσωπικό που διαθέτουν, καθαρίζονται σταδιακά. Ας μην ξεχνάμε ότι τα στρέμματα είναι πάρα πολλά. Επίσης σε ερώτησή μου σχετικά με το ότι στον Φορέα ανήκουν 1100 στρέμματα, ενώ στην πραγματικότητα διαχειρίζονται αρκετά λιγότερα, μου απάντησε ότι και αυτό θα πρέπει να διευθετηθεί, ενώ σχετικά με τη διένεξη με τον δήμο Ιλίου, μου είπε ότι ο δήμος θα πρέπει να περιορίσει τον χώρο που έχει καταλάβει από το πάρκο, ιδιαίτερα ένα μεγάλο πάρκινγκ όπου μπαίνουν τα αυτοκίνητα κατά τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται, να κλείσει το πάρκινγκ αυτό και οι επισκέπτες να συμμορφωθούν και να μπαίνουν από την κύρια είσοδο, όπως όλοι οι άλλοι.
Επέμεινα στο θέμα του σχεδιασμού, γιατί από το 2016 μέχρι τώρα δεν είδαμε την υλοποίησή του. Εδώ ο κ. Πολύζος μου ξανατόνισε ότι όχι μόνο δεν μπορούν να προσλάβουν προσωπικό αλλά ούτε και να πραγματοποιήσουν οποιαδήποτε ενέργεια. Για να προχωρήσουν λοιπόν στην εκπόνηση του σχεδιασμού για το πάρκο, πρέπει να εκπονηθεί πρώτα ένα τοπογραφικό, να γίνουν γεωλογικές έρευνες κλπ. Χωρίς αυτό δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα. Το ανέθεσαν λοιπόν στον ΑΔΣΑ, με αμοιβή 70.000 ευρώ, ο οποίος διαθέτει το κατάλληλο προσωπικό και αναμένουν. 
Εγώ πάντως κάνοντας αυτό το ρεπορτάζ απ’ το πάρκο Τρίτση και ακούγοντας τις δηλώσεις του κ. Πολύζου, δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος. Από το 2016 που συστάθηκε ο νέος Φορέας και χρηματοδοτήθηκε με 59.000 ευρώ το μήνα μέχρι τώρα, έχουν περάσει 3 χρόνια. Γιατί τόσο μεγάλη καθυστέρηση; Μήπως θα πρέπει να υπάρξει κάτι πιο άμεσο και αποφασιστικό; Δεν είμαι ειδικός να απαντήσω. Σε αυτό ας μας απαντήσουν οι υπεύθυνοι του Υπουργείου Περιβάλλοντος και ο νέος Υπουργός…

Πράξη 9: νέες εξελίξεις
Το ρεπορτάζ αυτό το έκανα στα τέλη Ιουλίου. Όμως κατά τη διάρκεια των διακοπών –μέσα Αυγούστου- υπήρξαν εξελίξεις. Εξελίξεις που ενεργοποιήθηκαν μετά τη μηνυτήρια αναφορά που υπέβαλε προς τον φορέα διαχείρισης του πάρκου ο δήμος Ιλίου. Ακολούθησαν τα απανωτά ρεπορτάζ από μεγάλες εφημερίδες και site και η επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος κ. Χατζηδάκη στο πάρκο. Σημαντική εξέλιξη, ιδιαίτερα επειδή υποσχέθηκε ότι θα δώσει λύση στα παρατεταμένα προβλήματα. Αναφέρθηκε μάλιστα ότι ετοιμάζεται σύντομα συνάντηση του υπουργού με τον δήμαρχο Ιλίου και τον νέο περιφερειάρχη Αττικής Γιώργο Πατούλη. Εύχομαι οι δηλώσεις του κ. Χατζηδάκη και η επίσκεψή του στο πάρκο να μην ήταν απλώς μία επικοινωνιακή τακτική αλλά να βοηθήσει να λυθούν τα προβλήματα χωρίς πολιτικές και κομματικές σκοπιμότητες. Ίδωμεν…