Αν πιστεύεις ότι είσαι ανώτερος από οποιοδήποτε άλλο ζώο στη φύση και γι’ αυτό μπορείς να επιβάλλεις το «δίκιο» σου και τους δικούς σου κανόνες, εάν πιστεύεις ότι η αλεπού ή το κουνέλι έχει λιγότερα δικαιώματα στη ζωή ή θεωρείς ότι πολύ σωστά ορισμένα ζώα είναι κλεισμένα σε ζωολογικούς κήπους για να «διασκεδάζουν» τους ανθρώπους ή τα ποντίκια ορθώς κατακρεουργούνται στα εργαστήρια για το καλό του ανθρώπου, ή αν τρως κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά, τότε χαρακτηρίζεσαι ως σπισιστής.
Τελικά τι είναι ο σπισισμός;
Είναι μία συγκεκριμένη ανθρωποκεντρική στάση απέναντι σε όλα τα ζωικά είδη και προκύπτει από τις λέξεις speciesism, species δηλαδή «είδος». Εξάλλου ο υπάρχων πολιτισμός είναι σπισιστικός. Ο άνθρωπος, κατ’ αυτόν: «έχει δικαίωμα στη ζωή και στην ελευθερία, έχει περισσότερη αξία από οποιοδήποτε ζώο και είναι ανώτερος από όλα τα υπόλοιπα είδη του πλανήτη». Αποφασίζει λοιπόν σαν θεός για τη ζωή και τον θάνατό τους.
Αντι-σπισισμός
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν δέχονται την έννοια της ανθρώπινης ανωτερότητας και υποστηρίζουν βασικά δικαιώματα (ηθικά και νομικά) για όλα τα πλάσματα που έχουν την ικανότητα αίσθησης. Συσπειρώνονται σε ομάδες, ενεργοποιούνται και πραγματοποιούν αντίστοιχες δράσεις σε όλο τον κόσμο.
Χαρακτηριστική είναι η ομάδα «Anonymous for the Voiceless». Πρόκειται για μία παγκόσμια οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων. Μέσω του ακτιβισμού του δρόμου και με δράσεις σε πολυάριθμες πόλεις (ήδη έχουν φτάσει τις 550 πόλεις παγκόσμια και συνεχίζουν) προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες απέναντι στην εκμετάλλευση των ζώων. Φορώντας τη γνωστή μάσκα του Guy Fawks, στέκονται σε κεντρικά σημεία των πόλεων (τους συναντήσαμε στην οδό Ερμού) και προβάλλουν βίντεο από βιομηχανίες κρέατος, από πειράματα σε ζώα και από παρεμφερή «φρικιαστικά» που κάνει ο άνθρωπος εις βάρος των ζώων. Έτσι επιδιώκουν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να παρατηρήσει κανείς και τις αντιδράσεις του κοινού απέναντι σε όλη αυτή τη δράση. Κάποιες φορές παρακολουθούν αδιάφοροι, άλλοτε φαίνονται να συγκλονίζονται πραγματικά από τη θέαση των βίντεο. Κάποιοι ρωτούν περισσότερες πληροφορίες και ζητούν ενημέρωση. Πάντως είναι κάτι που γενικά «ταρακουνάει» τους περαστικούς, αφού το θέαμα δεν είναι καθόλου ευχάριστο και φυσικά τους προβληματίζει.
Η life Athens συνάντησε έναν Έλληνα αντισπισιστή, τον Αποστόλη, Ψυχολόγο, που σπούδασε στην Ιταλία, ο οποίος μας λύνει απορίες σχετικά με το κίνημα του αντισπισισμού.
-Μπορείς να μας πεις πώς έγινες αντισπισιστής;
Όταν έφυγα για σπουδές στην Ιταλία, έκανα μια σχέση που με επηρέασε και μου άλλαξε την αντιμετώπιση που είχε μέχρι τότε για τα ζώα. Έγινα vegan και άλλαξα στάση απέναντι στα ζώα. Η παρέα μου ήταν χορτοφάγοι και vegan, δεν είχα πίεση από το περιβάλλον, κάτι που θα συνέβαινε αν ήμουν στην Ελλάδα, όπου η κρεατοφαγία είναι ο κανόνας. Βλέπετε, στο εξωτερικό υπάρχει μεγαλύτερο κίνημα από την Ελλάδα, που αρνούνται την καταπίεση, τον βασανισμό και τον θάνατο των ζώων. Πιστεύω ότι η ανθρωποκεντρική κοινωνία καταστρέφει τη φύση με στόχο το κέρδος, μολύνει το περιβάλλον στο όνομα της ανάπτυξης και καθημερινά σφάζει εκατομμύρια ζώων στα πλαίσια των διατροφικών αναγκών.
-Ερχόμενος στην Ελλάδα, συνάντησες άτομα με τις ίδιες απόψεις;
Πιστεύω ότι και στην Ελλάδα όλο και περισσότερος κόσμος αρχίζει και ασπάζεται τη vegan διατροφή, ενώ γίνεται πιο ευαίσθητος στα δικαιώματα των ζώων. Αλλά και ο νόμος προσαρμόζεται και γίνεται πιο αυστηρός. Μπορείτε να φανταστείτε πριν λίγα χρόνια ότι κάποιος θα τιμωρούνταν από δικαστήριο, επειδή κακομεταχειρίστηκε τον σκύλο του; Τώρα συμβαίνει. Στα ζώα που είναι κοντά στον άνθρωπο, τον σκύλο, τη γάτα, το άλογο κλπ έχουν αναγνωριστεί δικαιώματα και προστατεύονται νομικά από την κακοποίηση. Είμαι αισιόδοξος λοιπόν ότι με τον χρόνο τα πράγματα θα βελτιώνονται.
-Το κοντινό σου περιβάλλον πώς σε αντιμετωπίζει;
Η γυναίκα μου σε μεγάλο βαθμό έχει ενστερνιστεί τη vegan διατροφή. Οι γονείς της όταν μας καλούν για φαγητό, προσπαθούν να μας ευχαριστήσουν με vegan συνταγές. Αλλά είναι πολύ δύσκολο σε μια ηλικία να απαρνηθείς το κλασικό σου μενού. Τους καταλαβαίνω πολύ καλά. Για μας τους πιο νέους είναι πολύ εύκολο να βρούμε στο διαδίκτυο εκατοντάδες συνταγές και να πειραματιστούμε. Οι φίλοι στην αρχή με δέχτηκαν με περιέργεια, τώρα αρκετοί απ’ αυτούς έχουν αλλάξει τη διατροφή τους, μειώνοντας αρκετά την κατανάλωση κρέατος. Εξάλλου η vegan διατροφή είναι πιο υγιεινή και θωρακίζει την υγεία μας απέναντι στις ασθένειες. Πάντως θυμάμαι ότι όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα, πριν 9 χρόνια και πήγαινα στην ταβέρνα να παραγγείλω, έλεγα στον σερβιτόρο ότι νηστεύω και ότι δεν τρώω κρέας. Έτσι, δικαιολογούμουν για την άρνηση και γινόμουν πιο εύκολα αποδεκτός, ενώ τώρα πολλά μαγαζιά έχουν εντάξει χορτοφαγικά πιάτα στο μενού τους.
-Πώς σε αντιμετωπίζουν οι κρεατοφάγοι;
Άλλοι με ειρωνεία, άλλοι αιφνιδιάζονται και δεν μπορούν να το καταλάβουν, νομίζουν ότι κάνω πλάκα, άλλοι με ρωτάνε πώς και δεν έχω αντιμετωπίσει ακόμα πρόβλημα υγείας, γιατί πιστεύουν ότι η έλλειψη κρέατος σε αρρωσταίνει. Στην αρχή τσακωνόμουν και προσπαθούσα να τους πείσω. Κατάλαβα ότι όλο αυτό είναι χαζό. Τώρα μου είναι εντελώς αδιάφορο και μόνο αν πιστεύω πως αξίζει τον κόπο, μπορεί να μπω στην κουβέντα.
-Άρα ποιος θα ήταν για σένα ο τέλειος κόσμος;
Καταρχάς να μην υπάρχει καταπίεση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Και μετά να καταργηθεί η καταπίεση των ζώων. Ο άνθρωπος καθυπόταξε τη φύση, την εκμεταλλεύτηκε βάναυσα. Το ίδιο έχει κάνει και με τα ζώα. Δεν είναι σωστό να έχουμε κάποια σπίτι μας, όπως τον σκύλο και τη γάτα, και κάποια άλλα να τα βασανίζουμε, να κάνουμε πειράματα σε αυτά και να έχουμε σε κλουβιά σε τσίρκο ή σε ζωολογικούς κήπους. Πρέπει η ανθρωπότητα να αποκτήσει μια άλλη ηθική. Να ξεφύγει από τον ανθρωποκεντρισμό. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να ξεφύγει από το κρέας που είναι η βάση της διατροφής σχεδόν καθημερινά, μειώνοντας το σταδιακά και ανακαλύπτοντας νέες τροφές και νέες γεύσεις που μέχρι σήμερα δεν είχε καν αντιληφθεί ότι υπάρχουν. Ξέρετε, θα ωφελήσει και το περιβάλλον η μη εντατικοποίηση της κτηνοτροφίας, που, αν μη τι άλλο, υποθηκεύει το μέλλον της γης.
-Στην Ευρώπη υπάρχουν δράσεις αντισπισιστικές, που είναι ακραίες, όπως σπάσιμο βιτρίνων και επιθέσεις σε pet shop, ενώ στην Ελλάδα είδαμε τελευταία αντιεξουσιαστές- αντισπισιστές να επιτίθενται και να σπάνε τη βιτρίνα σε κρεοπωλείο στα Εξάρχεια. Τι πιστεύεις για όλα αυτά;
Πράγματι έχω φίλους που στην Ιταλία μπήκαν σε pet shop και απελευθέρωσαν κάποια ζώα που ήταν σε κλουβιά. Θυμάμαι κι εγώ στην Ελλάδα παλαιότερα που περνούσα από βιτρίνες και έβλεπα σκυλάκια ή γατάκια ή άλλα ζώα μέσα σε μικρά κλουβάκια- φυλακές, εκτεθειμένα στον ήλιο και πολλά από αυτά δεν επιβίωναν για πολύ καιρό έτσι. Τα τελευταία χρόνια δεν το βλέπω πλέον και αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Όμως να σημειώσω ότι σε όλα τα κινήματα πάντα θα υπάρχουν και πιο ακραίες φωνές-πράξεις και ενέργειες. Εγώ είμαι υπέρ ειρηνικών τρόπων διαμαρτυρίας και πιστεύω στη δύναμη της πειθούς και όχι στη δύναμη της βίας.
