Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου / ΣΠΕΚ τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 9/2/2023, προκηρύσσει 6ο Διαγωνισμό ποιήματος & πεζόμορφου ποιητικού στοχασμού μεταξύ νέων (ηλικίας 17-39 χρόνων) αφιερωμένο στον σημαντικό ποιητή του Ελληνισμού, Κώστα Καρυωτάκη. Ο 6ος Διαγωνισμός αρχίζει στις 11/2/2023 και λήγει στις 31/3/2023. Οι νέοι δεν καταβάλλουν έξοδα συμμετοχής στον Διαγωνισμό.

1. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν ελληνόφωνες, 17-39 χρόνων, από Ελλάδα, Κύπρο και Ομογένεια.  

2. Το έργο πρέπει να είναι ανέκδοτο και να έχει γραφτεί για τον Διαγωνισμό «Ανθολογία Ποίησης Νέων ΣΠΕΚ – Για τον Κώστα Καρυωτάκη», να μην έχει υποβληθεί σε άλλο Διαγωνισμό σε Ελλάδα, Κύπρο, Ομογένεια και να μην εντάχθηκε σε άλλη Ανθολογία. Κάθε νέος /νέα μπορεί να υποβάλει μόνον ένα έργο και να είναι αυθεντικά δικό του. Το έργο που υποβάλλει θα είναι αυστηρά α) ποίημα 12-20 γραμμών (90-150 λέξεων) ή β) πεζόμορφος ποιητικός στοχασμός σε κείμενο 16-23 γραμμών (250-370 λέξεων).

3. Επιπλέον, ο κάθε συμμετέχων νέος απαντά, ελεύθερα και προσωπικά, με 150 το πολύ λέξεις στην ερώτηση «Τι πιστεύετε ότι μεσολάβησε, κατά την άποψή σας, και η ποίηση του Καρυωτάκη, από λυρική, ελεγειακή και χαμηλόφωνη, έγινε, χωρίς να αποβάλει τη μουσική της υπόσταση, τραγική, ρεαλιστική και εντέλει ανατρεπτική; Μέσα από ποιους δρόμους αναδείχθηκε όχι μόνον ως ‘’ο αντιπροσωπευτικός μιας εποχής’’, αλλά ως ένας ποιητής που ξεπέρασε την εποχή του;». (Χριστίνα Ντουνιά, Κ.Γ. Καρυωτάκης. Η αντοχή μιας αδέσποτης τέχνης.)

4. Παράλληλα στέλνει σύντομο βιογραφικό σημείωμα με ροή κειμένου σε αρχείο word – το πολύ 70 λέξεων- που να αναφέρει τα εξής: I) όνομα και επίθετο, II) Χρόνος γέννησης, III) τόποι γέννησης και διαμονής, ΙV) μόρφωση/ σπουδές, τίτλοι V) πού εργάζεται, VI) ασχολίες, χόμπι, στόχοι, VII) email, VIII) τηλέφωνο επικοινωνίας, IX) διεύθυνση κατοικίας – αλληλογραφίας.

5. Επιπρόσθετα, ο νέος / η νέα αποστέλλει ατομική φωτογραφία υψηλής ευκρίνειας σε ανεξάρτητο αρχείο jpg.

6. Τα ανωτέρω κείμενα αποστέλλονται σε ένα αρχείο Word text, με γραμματοσειρά Calibri ή Times New Roman, μέγεθος 12, με διάστημα γραμμών 1,0. Η ατομική φωτογραφία στέλνεται ανεξάρτητα ως ξεχωριστό αρχείο jpg. Οι διαγωνιζόμενοι στέλνουν το ανωτέρω αναφερόμενο υλικό με το οποίο συμμετέχουν,  με email στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@cultural-association.org, υπόψη της Κριτικής Επιτροπής, με θέμα ‘Διαγωνισμός ΣΠΕΚ «ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΝΕΩΝ – Για τον Κώστα Καρυωτάκη» 2023’.

6. Τα έργα που θα υποβληθούν πρέπει να είναι γραμμένα στην ελληνική γλώσσα - πανελλήνια δημοτική και δεν θα περιέχουν ανοίκειες ή υβριστικές εκφράσεις/ λέξεις ακρότητας, ρατσισμού, ναζισμού-φασισμού, εναντίον της ελευθερίας και δημοκρατίας.

7. Το ποίημα / πεζόμορφος στοχασμός έχει ελεύθερο θέμα.

ΕΠΑΘΛΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: Η έγκριτη Κριτική Επιτροπή καθηγητών, ακαδημαϊκών, επιστημόνων και λογοτεχνών,  βάσει κριτηρίων και ειδικού πλαισίου θα επιλέξει τα καλύτερα μεταξύ των έργων που θα κατατεθούν, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη και τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που συνοδεύουν τον Διαγωνισμό.

Α. Τα έργα / οι συμμετοχές που διακριθούν και θα επιλεγούν, θα ενταχθούν στην 6η Έντυπη Ανθολογία Ποίησης Νέων του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου «Για τον Κώστα Καρυωτάκη». Η Ανθολογία θα κυκλοφορήσει από την Αρχύτας Εκδοτική, ως σειρά έκδοσης του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου και θα διατίθεται διεθνώς κατόπιν παραγγελίας. Επιπλέον, η εν λόγω Ανθολογία καθώς και οι νέοι / νέες που τα έργα τους θα περιλαμβάνονται σ’ αυτήν θα προβληθούν σε Ελλάδα, Κύπρο, Ομογένεια μέσα από ειδική εκπομπή του Web Radio TV “Solomos” του Συνδέσμου ΣΠΕΚ και της Ψηφιακής Λέσχη Ανάγνωσης Δ.Α.Δ.Α. του ΣΠΕΚ, καθώς και στο Φεστιβάλ Βιβλίων του ΣΠΕΚ στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα.

Β. Το έπαθλο του πρώτου νικητή ή της πρώτης νικήτριας, που θα διακριθεί για την εξέχουσα συμμετοχή του / της  θα είναι μια έντυπη έκδοση (ISBN) ενός ποιητικού έργου ή πεζόμορφου στοχασμού του ιδίου / της ιδίας από την Αρχύτας Εκδοτική, ως σειρά έκδοσης του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου.

Γ. Το έπαθλο του δεύτερου νικητή ή της δεύτερης νικήτριας, που θα διακριθεί για την εξέχουσα συμμετοχή του / της  θα είναι μια ηλεκτρονική έκδοση eBook, που θα περιλαμβάνει  ποιήματα ή πεζόμορφο στοχασμό του ιδίου / της ιδίας, από τις εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, με ISBN, που θα προσφέρεται ελεύθερα και δωρεάν προς ανάγνωση – μελέτη μέσα από το www.cultural-association.org  .

Δ. Το έπαθλο του τρίτου νικητή ή της τρίτης νικήτριας, που θα διακριθεί για την εξέχουσα συμμετοχή του / της  θα είναι μια ηλεκτρονική έκδοση Audiobook, που θα περιλαμβάνει  ποιήματα ή πεζόμορφο στοχασμό του ιδίου / της ιδίας, από τις εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, με ISBN, που θα προσφέρεται ελεύθερα και δωρεάν προς ακρόαση μέσα από το www.cultural-association.org  .

Ε. Παράλληλα, ο 6ος Διαγωνισμός Ποίησης Νέων του ΣΠΕΚ, θα καλυφθεί επικοινωνιακά μέσα από συνεργαζόμενα ΜΜΕ, Social Media, τον διαδικτυακό κόμβο www.cultural-association.org, το ενημερωτικό δελτίο «ΩΡΕΣ» του ΣΠΕΚ και την ετήσια περιοδική έκδοση του ΣΠΕΚ «ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ».

ΣΤ. Τέλος, δίνεται η δυνατότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους νέους και τις νέες (ηλικίας 17-40 χρόνων) που θα συμμετέχουν στον 6ο Διαγωνισμό Ποίησης του Συνδέσμου ΣΠΕΚ, να καταθέσουν αίτηση εγγραφής στον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, ώστε να ενταχθούν στην «ΠΤΕΡΥΓΑ: ΝΕΟΙ» του Συνδέσμου, να αρθρογραφούν και να επικοινωνούν θέματα ενδιαφέροντός τους, στην αντίστοιχη στήλη / σελίδα στον διαδικτυακό κόμβο www.cultural-association.org.

Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928) – Ο αριστουργηματικός απαισιόδοξος. Ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης.

Ποιητής και πεζογράφος, ίσως η σημαντικότερη λογοτεχνική φωνή, που ανέδειξε η γενιά του ’20 και από τους πρώτους, που εισήγαγαν στοιχεία του μοντερνισμού στην ελληνική ποίηση. Επηρέασε πολλούς από τους κατοπινούς ποιητές (Σεφέρης, Ρίτσος, Βρεττάκος) και με την αυτοκτονία του δημιούργησε φιλολογική μόδα, τον Καρυωτακισμό, που πλημμύρισε τη νεοελληνική ποίηση. Οι ποιητές και οι πεζογράφοι της πρώτης μεσοπολεμικής δεκαετίας χαρακτηρίζονται ως εκφραστές της «παραίτησης», «της φυγής», «της απιστίας», της «εγωπάθειας», της «απαισιοδοξίας», της «παρακμής», της «μικροαστικής μιζέριας», «του «κοινωνικού περιθωρίου», της «παραδοσιακής στιχουργίας», αλλά και της «στρατευμένης τέχνης».

Ὁ Καρυωτάκης δὲν ἀντιγράφεται. Καλὸς ἢ κακός, μικρὸς ἢ μεγάλος, ἀποτελεῖ μιὰ ὁλοκληρωμένη προσωπικότητα, μοναδικὴ στὴ λογοτεχνία μας. Ἡ γοητεία τοῦ στίχου του εἶναι μιὰ νοσηρὴ καὶ ὀδυνηρὴ γοητεία, ποὺ διατηρεῖ ἀκατάκτητη τὴν ἰδιοτυπία της. (Ἰ. Μ. Παναγιωτόπουλος)

[...] «Μόνο, λοιπόν, καταφύγιο μένει ὁ θάνατος, καὶ μόνο ὅπλο κατὰ τῆς ζωῆς, ὅσο ζοῦμε, καὶ μόνη ἀνακούφιση, ἡ εἰρωνεία. Ὁ Καρυωτάκης εἰρωνεύεται τύπους, πράγματα, καταστάσεις, ὅ,τι ξυπνᾷ τὴν ὀργή, τὸν οἶκτο του, τὴν ἀηδία του. [...] Κάτω ἀπὸ τὸ γέλιο του μαντεύει κανεὶς τὴ σύσπαση τοῦ πόνου, ἡ εἰρωνεία του δὲν εἶναι παρὰ ἕνας πνιγμένος λυγμός.» (Κλέων Παράσχος, «Κυριακὴ τοῦ Ἐλευθέρου Βήματος», 15 Ἰανουαρίου 1928)

Κώστας Καρυωτάκης – Επιλεγμένα Ποιήματα για έμπνευση

Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα

Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα
είδα το βράδυ αυτό.
Kάποια χρυσή, λεπτότατη
στους δρόμους ευωδιά.
Kαι στην καρδιά
αιφνίδια καλοσύνη.

Στα χέρια το παλτό,
στ’ ανεστραμμένο πρόσωπο η σελήνη.
Hλεκτρισμένη από φιλήματα
θα ‘λεγες την ατμόσφαιρα.
H σκέψις, τα ποιήματα,
βάρος περιττό.

Έχω κάτι σπασμένα φτερά.
Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε
το καλοκαίρι αυτό.
Για ποιαν ανέλπιστη χαρά,
για ποιες αγάπες,
για ποιο ταξίδι ονειρευτό.

Yστεροφημία

Tο θάνατό μας χρειάζεται η άμετρη γύρω φύση
και τον ζητούν τα πορφυρά στόματα των ανθών.
Aν έρθει πάλιν η άνοιξη, πάλι θα μας αφήσει,
κι ύστερα πια μήτε σκιές δεν είμεθα σκιών.

Tο θάνατό μας καρτερεί το λαμπρό φως του ηλίου.
Tέτοια θα δούμε ακόμη μια δύση θριαμβική,
κι ύστερα φεύγουμεν από τα βράδια του Aπριλίου,
στα σκοτεινά πηγαίνοντας βασίλεια πέρα κει.

Mόνο μπορεί να μείνουνε κατόπι μας οι στίχοι,
δέκα μονάχα στίχοι μας να μείνουνε, καθώς
τα περιστέρια που σκορπούν οι ναυαγοί στην τύχη,
κι όταν φέρουν το μήνυμα δεν είναι πια καιρός.

Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων

Από θεούς και ανθρώπους μισημένοι,
σαν άρχοντες που εξέπεσαν πικροί,
μαραίνονται οι Βερλέν· τους απομένει
πλούτος η ρίμα πλούσια και αργυρή.
Οι Ουγκό με «Τιμωρίες» την τρομερή
των Ολυμπίων εκδίκηση μεθούνε.
Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι.

Αν έζησαν οι Πόε δυστυχισμένοι,
και αν οι Μποντλέρ εζήσανε νεκροί,
η Αθανασία τους είναι χαρισμένη.
Κανένας όμως δεν ανιστορεί
και το έρεβος εσκέπασε βαρύ
τους στιχουργούς που ανάξια στιχουργούνε.
Μα εγώ σαν προσφορά κάνω ιερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι.

Του κόσμου η καταφρόνια τους βαραίνει
κι αυτοί περνούνε αλύγιστοι και ωχροί,
στην τραγική απάτη τους δοσμένοι
που κάπου πέρα η Δόξα καρτερεί,
παρθένα βαθυστόχαστα ιλαρή.
Μα ξέροντας πως όλοι τους ξεχνούνε,
νοσταλγικά εγώ κλαίω τη θλιβερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι.

Και κάποτε οι μελλούμενοι καιροί:
«Ποιος άδοξος ποιητής» θέλω να πούνε
«την έγραψε μιαν έτσι πενιχρή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι;»

Πρέβεζα

Θάνατος είναι οι κάργιες που χτυπιούνται
στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια,
θάνατος οι γυναίκες που αγαπιούνται
καθώς να καθαρίζανε κρεμμύδια.

Θάνατος οι λεροί κι ασήμαντοι δρόμοι,
με τα λαμπρά μεγάλα ονόματά τους,
ο ελαιώνας γύρω η θάλασσα κι ακόμη
ο ήλιος θάνατος μες στους θανάτους.

Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει
για να ζυγίσει μια «ελλιπή» μερίδα,
θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι
κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα.

Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης.
Την Κυριακή θ’ ακούσουμε την μπάντα.
Επήρα ένα βιβλιάριο τραπέζης,
πρώτη κατάθεσης δραχμαί τριάντα.

Περπατώντας αργά στην προκυμαία,
«υπάρχω;» λες, κι ύστερα: «δεν υπάρχεις!»
Φτάνει το πλοίο. Yψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο κύριος Νομάρχης.

Αν τουλάχιστον, μέσα στούς ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία…
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.

Κι αν έσβησε σαν ίσκιος

Κι αν έσβησε σαν ίσκιος τ’ όνειρό μου,
κι αν έχασα για πάντα τη χαρά,
κι αν σέρνομαι στ’ ακάθαρτα του δρόμου,
πουλάκι με σπασμένα τα φτερά

Κι αν έχει, πριν ανοίξει, το λουλούδι
στον κήπο της καρδιάς μου μαραθεί,
το λεύτερο που εσκέφτηκα τραγούδι
κι αν ξέρω πως ποτέ δε θα ειπωθεί

Κι αν έθαψα την ίδια τη ζωή μου
βαθιά μέσα στον πόνο που πονώ
καθάρια πως ταράζεται η ψυχή μου
σα βλέπω το μεγάλο ουρανό,

Η θάλασσα σαν έρχεται μεγάλη,
και ογραίνοντας την άμμο το πρωί,
μου λέει για κάποιο γνώριμο ακρογιάλι,
μου λέει για κάποια που `ζησα ζωή!

Δον Kιχώτες

Oι Δον Kιχώτες πάνε ομπρός και βλέπουνε ώς την άκρη
του κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Iδέα.
Kοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ
για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία.

Σκοντάφτουνε στη Λογική και στα ραβδιά των άλλων,
αστεία δαρμένοι σέρνονται καταμεσής του δρόμου,
ο Σάντσος λέει «δε σ’ το ‘λεγα;» μα εκείνοι των μεγάλων
σχεδίων αντάξιοι μένουνε και: «Σάντσο, τ’ άλογό μου!»

Έτσι αν το θέλει ο Θερβαντές ― εγώ τους είδα, μέσα
στην μίαν ανάλγητη Zωή, του Oνείρου τους ιππότες
άναντρα να πεζέψουνε και, με πικρήν ανέσα,
με μάτια ογρά, τις χίμαιρες ν’ απαρνηθούν τις πρώτες.

Tους είδα πίσω να ‘ρθουνε ―παράφρονες, ωραίοι
ρηγάδες που επολέμησαν γι’ ανύπαρχτο βασίλειο―
και σαν πορφύρα νιώθοντας χλευαστικιά πως ρέει,
την ανοιχτή να δείξουνε μάταιη πληγή στον ήλιο!

Αισιοδοξία

Aς υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
στο μαύρο αδιέξοδο, στην άβυσσο του νου.
Aς υποθέσουμε πως ήρθανε τα δάση
μ’ αυτοκρατορικήν εξάρτυση πρωινού
θριάμβου, με πουλιά, με το φως τ’ ουρανού
και με τον ήλιον όπου θα τα διαπεράσει.

Aς υποθέσουμε πως είμαστε εκειπέρα,
σε χώρες άγνωστες της Δύσης, του Bορρά·
ενώ πετούμε το παλτό μας στον αέρα,
οι ξένοι βλέπουνε περίεργα, σοβαρά.
Για να μας δεχτεί κάποια λαίδη τρυφερά,
έδιωξε τους υπηρέτες της ολημέρα.

Aς υποθέσουμε πως του καπέλου ο γύρος
άξαφνα εφάρδυνε, μα εστένεψαν, κολλούν
τα παντελόνια μας, και, με του πτερνιστήρος
το πρόσταγμα, χιλιάδες άλογα κινούν.
Πηγαίνουμε -σημαίες στον άνεμο χτυπούν-
ήρωες σταυροφόροι, σωτήρες του Σωτήρος.

Aς υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
από εκατό δρόμους τα όρια της σιγής,
κι ας τραγουδήσουμε, το τραγούδι να μοιάσει
νικητήριο σάλπισμα, ξέσπασμα κραυγής-
τους πυρρούς δαίμονες, στα έγκατα της γης,
και, ψηλά, τους ανθρώπους να διασκεδάσει.