Το Δημοτικό Ωδείο Περιστερίου, συνεχίζοντας την πρωτοποριακή δράση του στο χώρο της μουσικής, συμπεριλαμβάνει από φέτος στο πρόγραμμά του ένα ξεχωριστό εργαστήριο με τίτλο «Χορδές Σωμάτων». Υπεύθυνη για τη λειτουργία και διδάσκουσα είναι η καθηγήτρια σύγχρονου τραγουδιού του Ωδείου, Μαρία Σαπλαούρα.
Επισκεφτήκαμε το ΚΥΒΕ, όπου πραγματοποιούνται τα μαθήματα, συμμετείχαμε σ’ αυτά και μιλήσαμε με τη Μαρία, που πολύ ευγενικά αλλά με πάθος μας έβαλε στον κόσμο του body music και του body percussion.
Περί των εννοιών body percussion και body music
«Το body percussion υπάγεται στη γενικότερη έννοια του body music, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο μπορείς να δημιουργήσεις μουσική, χρησιμοποιώντας το σώμα και συγκεκριμένα χτυπώντας αυτό, καθώς το percussion έχει να κάνει με τις κρούσεις. Στο σώμα όμως υπάγεται και η φωνή, οπότε έχουμε μια συνολική εικόνα για το πώς κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει το σώμα του, είτε χτυπώντας το, είτε τραγουδώντας». Body music είναι οι ηχηρές κινήσεις στα ελληνικά. Μπορεί να είναι το παλαμάκι, έχουμε άλλωστε διάφορα είδη από παλαμάκια (claps), χτυπήματα στο στήθος, χτυπήματα των ποδιών (stamps) ή των δαχτύλων, η φωνή μας και ακόμα άλλοι ήχοι του στόματος. Αν υπάρχει φαντασία, αυτό μπορεί σίγουρα να εξελιχθεί».
Περί της ιδέας για το εργαστήριο
«Το body percussion το διδάχτηκα, όταν σπούδασα μουσικοκινητική αγωγή, που είναι μια παιδαγωγική προσέγγιση. Τα 3 στοιχεία που χρησιμοποιεί είναι η μουσική, η κίνηση και ο λόγος και ο βασικός συνδετικός πυρήνας είναι ο ρυθμός. Όλα έχουν ρυθμό στη ζωή μας. Υπάρχει ένας φυσικός ρυθμός μέσα μας από την ώρα που γεννιόμαστε, οι χτύποι της καρδιάς. Με πολύ μεγάλη χαρά έκανα πέρυσι την πρόταση στην καλλιτεχνική διευθύντρια, την κυρία Χίλαρι, το προωθήσαμε, πέρασε από διοικητικό συμβούλιο και φέτος με τον κύριο Μωυσίδη εγκρίθηκε και πήρε σάρκα και οστά, ώστε να γνωρίσει ο κόσμος τι είναι το body percussion. Δεν είναι εύκολο βέβαια, γιατί είναι κάτι άγνωστο σαν ονομασία και σαν διαδικασία».
Περί των Stomp
«Το πιο γνωστό παράδειγμα για να καταλάβει κάποιος τι είναι το body music είναι ένα πολύ γνωστό στο είδος συγκρότημα, σε παγκόσμια κλίμακα, οι Stomp· εξαιρετικοί μουσικοί όλοι τους. Χρησιμοποιούν αποκλειστικά το σώμα τους, τόσο χτυπώντας το, όσο και τραγουδώντας. Δημιουργούν πολυρυθμίες και φτιάχνουν μοτίβα, μουσικές, συνθέσεις.
Περί του αν οι συμμετέχοντες πρέπει να είναι μουσικοί
«Αυτό είναι το καλό με το συγκεκριμένο εργαστήριο, ότι δε χρειάζεται να είσαι μουσικός.
Περί του εργαστηρίου γενικά
«Προς το παρόν είμαστε 12 άτομα. Εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να δημιουργηθεί κάτι τέτοιο με 5 άτομα, διότι χρειαζόμαστε οπωσδήποτε τη συμμετοχή, γιατί χωριζόμαστε σε ομάδες και δημιουργούμε διάφορες πολυρυθμίες. Όσο περισσότεροι είμαστε, τόσο μεγαλύτερη δύναμη έχει όλο αυτό σαν αποτέλεσμα. Το όνομα της ομάδας που σκέφτηκα αρχικά ήταν το ‘’Body Chords’’, ακόρντα του σώματος δηλαδή. Μπορεί να μην έχουμε ακόρντα στο σώμα, αλλά με τη φωνή μπορούμε να δημιουργήσουμε είτε μελωδία είτε ακόρντα. Αυτό μεταφράστηκε ως ‘’Χορδές Σωμάτων’’, με την έννοια ότι το σώμα είναι σαν μια χορδή που παράγει ήχο. Δε χρησιμοποιούμε όργανα, όμως αν μπορούσαμε να το κάνουμε, σε συνδυασμό με το σώμα πάντα, θα χρησιμοποιούσαμε μικρά κρουστά της ορχήστρας Orff , όπως κλάβες, μαράκες, αγκόγκο, καστανιέτες, που σε παραπέμπουν σε διάφορα είδη χορού, όπως το φλαμένκο στην Iσπανία. Ξεκινήσαμε τέλη Οκτωβρίου να κάνουμε ανοιχτά μαθήματα, για να μπορέσει ο κόσμος να το γνωρίσει. Κάναμε 2 μέσα στον Οκτώβριο και επισήμως ξεκινήσαμε 1η Νοεμβρίου. Έχουν γίνει 4 μαθήματα (ρερρς), είναι δηλαδή στην πολύ αρχή ακόμα, γι’ αυτό μπορεί να έρθει όποιος θέλει να το γνωρίσει, χωρίς να θεωρήσει δεδομένο ότι πρέπει να γραφτεί. Μπορεί να συμμετάσχει 1 ώρα. Καλό θα ήταν να έχει δηλώσει συμμετοχή στη γραμματεία από πριν για να ξέρω τον ακριβή αριθμό ατόμων.»
Περί της οργάνωσης του εργαστηρίου
«Σχεδιάζαμε στην αρχή να κάνουμε δύο τμήματα, το ένα με παιδιά από 8 χρονών αλλά τελικά αυτό δεν έγινε. Θεωρώ ότι σε αυτό το εργαστήρι δεν έχει λειτουργήσει ακόμα παιδικό τμήμα, επειδή δεν το γνωρίζουν. Τα παιδιά έχουν πάρα πολλές δραστηριότητες. Σιγά σιγά θα υπάρξει ενδιαφέρον. Προς το παρόν λοιπόν δεν έχουμε παιδιά, μόνο 2-3 μας έχουν επισκεφτεί μαζί με τις μαμάδες τους που συμμετέχουν και τους άρεσε πάρα πολύ. Θα χαιρόμουν πολύ πάντως αν υπήρχε και τμήμα παιδιών. Υπάρχει όμως ένα τμήμα ενηλίκων. Έχουμε την ομάδα και συνεχώς έρχεται κόσμος, γιατί αυτό θα γίνει γνωστό, μόνο μέσω των συμμετεχόντων, από πρόταση όσων ήδη έχουν συμμετάσχει. Συναντιόμαστε 1 φορά την εβδομάδα για 1 ώρα. Είναι πάρα πολύ οικονομικό. Ζητήσαμε από το Δήμο να μπει το χαμηλότερο δυνατό δίδακτρο σε μηνιαία βάση, στα 15 ευρώ. Και αυτό γιατί δεν απευθύνεται μόνο σε σπουδαστές, αλλά σε όλο τον κόσμο».
Περί της συνεργασίας με ενηλίκους
«Πιστεύω ότι οι ενήλικες έχουν πάρα πολλή ενέργεια, την οποία έχουν ανάγκη να εξωτερικεύσουν με κάποιο τρόπο. Θεωρώ ότι για τον ενήλικα είναι μεγαλύτερη η ανάγκη να εκφραστεί. Αυτό δηλαδή το εργαστήρι στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε ναι μεν έχοντας ως βασικό πυρήνα το ρυθμό, αλλά ως ενήλικας κι εγώ, επειδή χαίρομαι πάρα πολύ όταν συμμετέχω σε αντίστοιχες ομάδες, έχω τη διάθεση και την ανάγκη να εξωτερικεύσω πράγματα, να βγάλω ενέργεια προς τα έξω και να εισπράξω τη χαρά των άλλων. Κι εγώ συμμετέχω συνέχεια σε τέτοιες ομάδες για ανατροφοδότηση, για να γίνομαι καλύτερη. Είμαι στην ομάδα του Σιμόνε Μοντσέλι για παράδειγμα, που είναι ένας από τους καλύτερους στην Ελλάδα, μαζί με το Θάνο Δασκαλόπουλο, που κάνουν μαθήματα και σεμινάρια body music».
Περί των στόχων της
«Ένας από τους στόχους του body music, για μένα τουλάχιστον, είναι να περάσουμε καλά. Ερχόμαστε για να γελάσουμε, όχι για να καταπιεστούμε. Έπειτα μαθαίνουμε να συνυπάρχουμε ως σύνολο, σαν ομάδα, διότι δεν μπορεί ο καθένας να χτυπάει αυτό που θέλει. Πρέπει να έχει έναν κοινό παλμό με τους υπόλοιπους. Πρέπει να συνεργαστεί, ν’ ακούσει το διπλανό του. Ξέρετε, η μουσική έχει το εξής χάρισμα: δεν μπορεί να υπάρξει ένα μουσικό σύνολο, όταν δεν ακούει ο ένας τον άλλο. Είμαστε ομάδα και πρέπει να μπορούμε να ακούμε το διπλανό μας. Άρα όταν εγώ είμαι σε μια ομάδα, προσπαθώ να ταυτιστώ κιόλας με το διπλανό μου, να συμπράξω, να παίξουμε κάτι όλοι μαζί ταυτόχρονα και στο τέλος να βγει ένα ωραίο αποτέλεσμα. Όπως σας είπα, είναι καθαρά ομαδικό εργαστήριο, δεν μπορεί να γίνει με 1 άτομο, με 2 ή με 5. Θέλουμε μεγάλη συμμετοχή.
Περί των μαθημάτων
«Στα μαθήματα ξεκινάμε με διάφορα παιχνίδια γνωριμίας, παίζουμε πάρα πολλά ρυθμικά μοτίβα με διαφορετικά χτυπήματα για να μπορέσουμε να διακρίνουμε και τα διαφορετικά ηχοχρώματα που το ίδιο το σώμα μας μπορεί να παράξει. Θέλουμε να νιώσουμε πάρα πολύ καλά με το σώμα μας, ώστε να δημιουργήσουμε ένα ωραίο ηχητικό αποτέλεσμα. Δουλεύουμε πάρα πολύ τη φωνή μας με ασκήσεις ζεστάματος, τη χρησιμοποιούμε πολύ, τραγουδάμε. Και τραγουδάμε όλοι χωρίς να μπούμε στη διαδικασία να διακρίνουμε φωνές καλλίφωνες ή λιγότερο καλλίφωνες. Θεωρώ ότι όλοι έχουμε τη δική μας ξεχωριστή φωνή. Κάνουμε και διάφορους φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς, πάντα έχοντας ως κοινό σημείο το ρυθμό. Μέχρι στιγμής έχω εστιάσει σε αφρικάνικα τραγούδια, ακριβώς γιατί σε αυτή τη μουσική είναι τόσο έντονο το στοιχείο του ρυθμού και της πολυρυθμίας. Δουλεύουμε με κομμάτια που έχω διδαχτεί προσωπικά σε σεμινάριο που έχω κάνει για body music σε μικρά παιδιά. Σε αυτά κάθε λόγος, κάθε φράση υπάρχει σε συνδυασμό με το ρυθμό. Από κει και πέρα έχω σκοπό να μπούμε σε πιο γνωστά ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια και να τα συνοδεύσουμε με το σώμα μας. Η παραδοσιακή μουσική για παράδειγμα είναι μια κατηγορία από μόνη της που επειδή έχει ιδιαίτερους ρυθμούς, μας ταιριάζει πολύ. Γενικά πάντως έχουμε σκοπό να συνδυάσουμε διάφορα είδη. Κάθε φορά ανακαλύπτουμε και καινούρια ρυθμικά, με σκοπό βεβαία να αρχίσουμε να δημιουργούμε ο καθένας το δικό του ρυθμικό μοτίβο. Σαφώς κάνουμε πρώτα κάποια παιχνίδια γνωριμίας, δε θα το ‘λεγα ασκήσεις, ώστε να αρχίσουμε να νοιώθουμε ανετά με τον εαυτό μας, να «λυθούμε». Σε όλους είπα ‘’ελάτε να παίξουμε και αποφασίζετε’’. Ο καθένας εξάλλου θέλει και το ρυθμό του για να αντιληφθεί κάτι και να νιώσει άνετα. Είναι πολύ δύσκολο να αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο και να εκφραστούμε, και όσο μεγαλώνουμε γίνεται και πιο δύσκολο».

Η Life ευχαριστεί θερμά τη κα Σαπλαούρα για την πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία της, όπως και τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου που μας φιλοξένησαν και μας επέτρεψαν να εισχωρήσουμε στην ομάδα και να βιώσουμε αυτή την εμπειρία.