Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου

Κάτω από ένα χαλί εδώ και δεκαετίες στοιβάζεται η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που έχει προεκτάσεις και στην υγεία μας και στην υγεία των παιδιών μας. Πλέον το χαλί δεν υπάρχει έγινε και αυτό σκουπίδι…

Εγκληματικό, αδιανόητο και  άλυτο παραμένει το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων στα Άνω Λιόσια με τις καταστροφικές επιπτώσεις να πληθαίνουν και να «πνίγουν» τους κατοίκους όλων των περιοχών της δυτικής Αττικής.

Ένα θέμα που η «Life» το έχει αναπτύξει σε πολλά ρεπορτάζ της και άρθρα της.

Ένα ακόμη ρεπορτάζ που φέρνουμε στο φως της δημοσιότητας με σκοπό να προκαλέσει την κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών.

Σε αυτό το θέμα καταγράφουμε την αγωνία του Αντιδημάρχου Καθαριότητας, Περιβάλλοντος & Πρασίνου της Πετρούπολης, Φώτη Χριστόπουλου, ο οποίος πριν 3 περίπου μήνες είχε στείλει επιστολή προς τον ΕΔΣΝΑ σχετικά με την έντονη δυσοσμία από τον ΧΥΤΑ Φυλής. Ένα πρόβλημα που ζουν οι κάτοικοι της Πετρούπολης ιδιαίτερα έντονα τον τελευταίο καιρό. Μέχρι στιγμής η επιστολή δεν έχει απαντηθεί αφού κάνουν ακόμη…μετρήσεις.

Μια ξεχωριστή προσωπικότητα που με όχημα  τον Πολιτισμό και την Τέχνη προσπαθεί να αφυπνίσει τους κατοίκους για το θέμα του ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων η Γεωργία-Κωνσταντίνα Ατζάμπου,  επικεφαλής του Proastio Art Centre μιλά στη Life για το ντοκιμαντέρ «Χωματερή Project». 

Η έκθεση που ήταν κλειδωμένη στο συρτάρι προκαλεί σοκ

Έκθεση που πραγματοποιήθηκε το 2015 και δημοσιοποιήθηκε στις αρχές του 2020 αποδεικνύει την ύπαρξη επικίνδυνων ουσιών στον αέρα, στο έδαφος και στα υπόγεια νερά της ευρύτερης περιοχής, ακόμα και ραδιενεργών στοιχείων. Τα στοιχεία που ήρθαν στο φως δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια των εργαζομένων στον ΧΥΤΑ, αλλά και την υγεία των κατοίκων και εργαζομένων της ευρύτερης περιοχής.

Η καταγραφή των ρυπαντικών φορτίων και η ανάλυση της σύστασης των αποβλήτων σε έκταση 10.000 στρεμμάτων στον ΧΥΤΑ Φυλής πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του δήμου από ιδιωτική εταιρεία.

Τα στοιχεία, που είχε παρουσιάσει σε ρεπορτάζ της η εφημερίδα Καθημερινή τα επικαλείται από τη συλλογικότητα «Δυτικό Μέτωπο»  και στο ίδιο ρεπορτάζ αναφέρεται πως είδαν το φως της δημοσιότητας (σ.σ τα στοιχεία) μετά διετή δικαστικό αγώνα, καθώς ο Δήμος Φυλής αρνούνταν να τους κοινοποιήσει το περιεχόμενό τους. Σύμφωνα λοιπόν με τις καταγραφές:

- Σχεδόν το σύνολο των αέριων ρύπων υπερβαίνει τα ανώτατα όρια της νομοθεσίας. Για παράδειγμα, τα οξείδια του αζώτου ξεπερνούν τα 300 μg/m3, όταν η ανώτατη τιμή είναι τα 200 μg/m3. Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι 20 μg/m3 με ανώτατη τιμή τα 10 μg/m3. Το υδρόθειο ξεπερνά τα 20 μg/m3 με ανώτατη τιμή τα 15 μg/m3, το διοξείδιο του θείου τα 400 μg/m3 με ανώτατο όριο τα 350 μg/m3, οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες τα 21 μg/m3, όταν η μέση τιμή στην Αθήνα και τον Πειραιά είναι 6,5μg/m3-14,8μg/m3, το βενζόλιο στα 58 μg/m3 με ανώτατο όριο τα 5 μg/m3.

- Ανάλογη είναι η εικόνα και στα δείγματα που ελήφθησαν από το έδαφος. Για παράδειγμα, το κάδμιο ξεπερνά τα 112 μg/m3 όταν το ανώτατο όριο είναι τα 12 μg/m3, το χρώμιο τα 230 μg/m3 όταν το όριο (νέα ολλανδική λίστα) βρίσκεται στα 30 μg/m3, ο μόλυβδος τα 780 μg/m3 με το ανώτατο όριο στα 530 μg/m3, οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες τα 78 μg/m3 με όριο τα 40 μg/m3, ο ψευδάργυρος τα 930 μg/m3 με ανώτατο όριο τα 720 μg/m3.

- Τραγική είναι η κατάσταση και των υπόγειων υδάτων. Για παράδειγμα, ανιχνεύθηκε 725 μg/l νικελίου με όριο τα 20 μg/l, το ολικό χρώμιο στα 852 μg/l με όριο τα 50 μg/l, ο μόλυβδος στα 40 μg/l με όριο τα 25 μg/l, το αρσενικό στα 1.050 μg/l με όριο τα 10 μg/l, τα χλωριούχα στις 3.800 μg/l με όριο τα 250 μg/l, τα νιτρικά στα 200 μg/l με όριο τα 50 μg/l.

Επιπλέον, εντοπίστηκαν ραδιοϊσότοπα στον χώρο της παλιάς χωματερής, οι εκπομπές των οποίων «υπερβαίνουν τα ανώτερα όρια της ιονίζουσας εκπεμπόμενης ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα να προκύπτει μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα (μόλυνση του εδάφους, του αέρος και όλων των υδάτινων πόρων της περιοχής), με άμεση συνέπεια την επιβάρυνση της υγείας των ανθρώπων (με αλματώδη αύξηση όλων των μορφών καρκίνου) και των ζώντων οργανισμών στη περιοχή».

Η επιστολή που δεν έχει απαντηθεί ακόμη

Φώτης Χριστόπουλος: Η  δυτική Αθήνα δεν μπορεί να είναι στο έλεος των σκουπιδιών όλης της Αττικής

Ο Αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Περιβάλλοντος & Πρασίνου της Πετρούπολης, Φώτης Χριστόπουλος, μοιράζεται τις αγωνίες του με τη «Life» σχετικά με το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων και τις συνέπειες στους κατοίκους της πόλης του. Ήδη η δυσοσμία είναι τόσο έντονη γεγονός που προβληματίζει. Ο ίδιος τονίζει πως πρέπει να βρεθούν λύσεις, αφού η δυτική Αθήνα δεν μπορεί να είναι στο έλεος των σκουπιδιών όλης της Αττικής.

Συντάξατε και στείλατε επιστολή προς το ΕΣΔΝΑ για την δυσοσμία του ΧΥΤΑ Φυλής. Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν να συντάξετε και να αποστείλετε αυτή την επιστολή;

«Είναι ένα θέμα πολύ σοβαρό. Ο κόσμος ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες διαμαρτυρήθηκε πολύ για την έντονη δυσοσμία αλλά και εμείς εδώ ζούμε. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας εδώ. Πρέπει να ξέρουμε τι είναι αυτό που μυρίζουμε. Αν είναι κάτι βλαβερό…»

Υπήρξε απάντηση;

«Όχι ακόμη. Έχουμε ενοχλήσει τηλεφωνικά 2-3 φορές και μας έχουν πει πως κάνουν κάποιες μελέτες».

Η δική σας άποψη για τη διαχείριση των απορριμμάτων;

«Ο σχεδιασμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι η διαλογή στην πηγή. Εμείς κινούμαστε σε αυτή τη λογική. Θα επενδύσουμε ως Δήμος σε μια νέα λογική σε ό,τι αφορά τα απορρίμματα.  Φτιάχνουμε πράσινες γωνιές σε 4 σημεία της πόλης μας στα οποία θα γίνεται διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων υλικών».

Η ανακύκλωση δηλαδή είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματά σας;

«Έχουμε σηκώσει τον πήχη αρκετά ψηλά στο συγκεκριμένο θέμα. Και ο σχεδιασμός μας είναι πάνω σε αυτό το κομμάτι. Να μειώσουμε ως πόλη των όγκο των σκουπιδιών που πηγαίνουμε στη χωματερή».

Η «Life» στο προηγούμενο τεύχος φιλοξενούσε ένα άρθρο που είχε τίτλο  «Η δυτική Αθήνα στο έλεος του ΧΥΤΑ». Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;

«Η περιοχή γύρω-γύρω από το ΧΥΤΑ είναι επιβαρυμένη. Εμείς κάναμε και μια στατιστική ανάλυση, με τον Διευθυντή Υπηρεσίας Περιβάλλοντος τον κ. Μανωλάκο και διαπιστώσαμε πως πάνω από το 70% των ανέμων έχουν βόρεια κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει πως οι αέριες μάζες επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα της πόλης κι αυτός είναι ο λόγος που μυρίζει έντονα στην Πετρούπολη η χωματερή. Το κακό για την περιοχή μας είναι ότι ο όποιος σχεδιασμός γίνεται (και για την κομποστοποίηση και για τα φουγάρα και για την καύση) όλα πάνε να τα κάνουνε σε αυτή την περιοχή. Η εκτίμησή μου είναι ότι πρέπει να καταμεριστεί το βάρος των σκουπιδιών σε όλους αυτούς που τα παράγουνε. Δεν μπορεί η δυτική Αθήνα να είναι στο έλεος των σκουπιδιών όλης της Αττικής».

«Έγκλημα αυτό που συμβαίνει στο ΧΥΤΑ»

Γεωργία-Κωνσταντίνα Ατζάμπου : Το Proastio Art «γέννησε» το «Χωματερή Project» και ευαισθητοποιεί πολίτες

H Γεωργία-Κωνσταντίνα Ατζάμπου γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Άνω Λιόσια. Σήμερα ζει με την οικογένειά της στην Πετρούπολη. Ωστόσο, η καρδιά της χτυπά δυνατά για την περιοχή που έζησε και προσπαθεί να κάνει ό,τι μπορεί για να δοθούν λύσεις στο μεγάλο θέμα της χωματερής. Ήδη  με το «Χωματερή Project» ένα σύνολο πολιτιστικών δράσεων, ευαισθητοποιεί πολίτες για το ζήτημα της χωματερής και της διαχείρισης των απορριμμάτων,  της περιβαλλοντικής καταστροφής, της κοινωνικής υποβάθμισης που έχουν υποστεί ο τόπος και η ζωή όλων. Η ίδια μιλάει στη «Life» για το ντοκιμαντέρ που καταγράφει την πραγματική διάσταση αλλά και πώς η ίδια θέλει να προκαλέσει μέσω του Πολιτισμού «αφύπνιση».

Αυτή τη σιωπηλή διαμαρτυρία βιντεοσκοπήθηκε από τη Γαλλίδα κινηματογραφίστρια Laure Vermeersch  και αποτέλεσε μέρος του ντοκιμαντέρ της με τίτλο «Athenian Material», που προβάλλεται σε ευρωπαϊκές χώρες.

Μάλιστα όπως αναφέρουν στο Proastio Art  «Η  Χωματερή  (ΧΥΤΑ) Φυλής αποτελεί τη μεγαλύτερη της Ευρώπης και λειτουργεί εδώ και μισό αιώνα, με το 90% του συνόλου των σκουπιδιών της Αττικής.

Το 2014 η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε έκθεσή της, την είχε χαρακτηρίσει «Μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρωπίνου πόνου, τουλάχιστον για τις επόμενες τρεις γενιές».

Αυτό και μόνο προκαλεί φόβο και άγχος. Η κα Ατζάμπου υψώνει το ανάστημά της και μας προσκαλεί να το κάνουμε και εμείς. Άλλωστε το θέμα του ΧΥΤΑ μας αφορά όλους.

Τι είναι το Proastio Art και από πού εμπνευστήκατε το όνομα;

«Είμαστε στιγματισμένοι μόνο που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε σε αυτή την περιοχή. Πέρα του ότι είναι ένα προάστιο των Αθηνών, είναι ένας προάστιο ιδιαίτερης σημασίας. Ήθελα να δώσω μια άλλη διάσταση στην περιοχή και για εμένα ήταν ένα σημείο αναφοράς να μπορέσουμε να συγκεντρωθούμε για να εκφραστούμε κάποιοι άνθρωποι. Υπάρχουν αξιόλογοι επιστήμονες, δραστήριοι άνθρωποι που όλοι θέλουν να δώσουν ενέργεια και να αλλάξουν την πόλη προς το καλύτερο»

Ο κόσμος το Proastio Art  το «Αγκάλιασε»;

«Ναι και δεν το περιμέναμε, γιατί σπάσαμε τα στερεότυπα, ακόμη και στον χορό. Θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κινηθούν, να παράξουν πράγματα».

Μέσω του «Προαστίου» «καλλιεργείς» Πολιτισμό;

«Θέλω στην περιοχή να προκαλέσω Πολιτισμό. Αλλά και να με προκαλέσουν μέσω αυτού. Υπάρχουν πολλά νέα παιδιά που έχουν φέρει ιδέες και εμείς τις «αγκαλιάζουμε».

 Τι ακριβώς κάνει το Proastio Art;

«Το Proastio Art έχει μαθήματα χορού, θεάτρου, ζωγραφικής και ασχολείται πάρα πολύ με περιβαλλοντολογικά και κοινωνικά θέματα μέσω της Τέχνης. Το πρώτο θέμα που προσεγγίσαμε ήταν αυτό της χωματερής. Όταν επισκέφθηκα τον χώρο σοκαρίστηκα. Αυτό που με ενοχλεί στην περιοχή είναι ένας κοινός ψυχισμός που υπάρχει και αυτός δεν είναι άλλος από μια άρνηση, μια οργή και μια παραίτηση.  Σκέφτηκα τι να κάνω; να κάτσω να δεχθώ την μοίρα μου; Όμως κάποια στιγμή θα πρέπει να απολογηθώ στην κόρη μου για αυτά που δεν έχω κάνει. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η ιδέα της βιντεοσκόπησης του ΧΥΤΑ για να προβληθεί στο Proastio Art το μέγεθος  του προβλήματος και στη συνέχεια να γίνει συζήτηση  με κόσμο από την περιοχή. Είχαμε πει πριν από την προβολή πως δεν θα μιλήσουμε καθόλου, δεν είμαστε και οι ειδικοί για να πούμε τι θα γίνει και πώς. Είπαμε να μιλήσουν μόνο τα πλάνα και οι εικόνες μέσα από το βίντεο. Και ήρθε κόσμος και αυτός ο κόσμος βλέποντας το βίντεο έβγαλε από μέσα του τις ανησυχίες του, τους προβληματισμούς του».

Αν ο υπουργός  Περιβάλλοντος έβλεπε το ντοκιμαντέρ σας, ποιο θα ήταν το μήνυμα που θα εισέπραττε;

«Αυτό που συμβαίνει σε εμάς είναι εγκληματικό. Δεν υπάρχει άλλη λέξη για να μπορώ να περιγράψω αυτό που συμβαίνει στο ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων».